الشرح

សហាហ្ពាត់ម្នាក់ គឺអាពូមូសា អាល់អាស្ហអារី បានសឡាតមួយ។ នៅពេលដល់កន្លែងអង្គុយដែលត្រូវសូត្រតះយិត មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងចំណោមអ្នកសឡាតនោះបានសូត្រថា៖ “أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ” (សឡាតត្រូវបានដាក់ជាកាតព្វកិច្ចរួមជាមួយនឹងសេចក្ដីសប្បុរស ហើយនិងហ្សាកាត់)។ នៅពេលដែល អាពូមូសា رضي الله عنه សឡាតរួចរាល់ គាត់បានបែរមុខទៅកាន់ម៉ាក់មុមទាំងឡាយ ហើយសួរពួកគេថា៖ តើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបានសូត្រថា៖ “أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ”នោះ? ពេលនោះ មនុស្សម្នាទាំងឡាយនៅស្ងៀមដោយគ្មាននរណាម្នាក់នៃពួកគេនិយាយ(សារភាព)ឡើយ។ គាត់ក៏សួរសំណួរនេះម្តងទៀត។ នៅពេលដែលគ្មាននរណាម្នាក់ឆ្លើយតបនឹងគាត់ អាពូមូសា رضي الله عنه ក៏និយាយថា៖ ប្រហែលជាអ្នកហើយ ហ៊ិត្តន ដែលពោលពាក្យនេះ។ គាត់ធ្វើបែបនេះដោយសារតែគាត់មានភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយហ៊ិត្តន ដើម្បីកុំឱ្យគេអាក់អន់ចិត្តនៅពេលគាត់ចោទប្រកាន់គេ ហើយក៏ជាការលើកទឹកចិត្តជនល្មើសពិតប្រាកដឱ្យសារភាពផងដែរ។ ប៉ុន្តែហ៊ិត្តនបានបដិសេធ ហើយនិយាយថា៖ ពិតណាស់ ខ្ញុំខ្លាចអ្នកស្តីបន្ទោសខ្ញុំដោយសារតែអ្នកគិតស្មានថា ខ្ញុំជាអ្នកដែលពោលពាក្យនេះ។ នៅពេលនោះ មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងក្រុមបាននិយាយថា៖ ខ្ញុំជាអ្នកពោលពាក្យនេះ ហើយខ្ញុំគ្មានបំណងអ្វីចំពោះការពោលពាក្យនេះ ក្រៅពីប្រការល្អនោះឡើយ។ ពេលនោះ អាពូមូសា បាននិយាយទៅកាន់បុរសនោះក្នុងលក្ខណៈបង្រៀនថា៖ តើពួកអ្នកដឹងទេ តើពួកអ្នកត្រូវសូត្រយ៉ាងណាខ្លះក្នុងសឡាតរបស់ពួកអ្នក? ដែលនេះគឺជាទម្រង់នៃការបដិសេធ។ ក្រោយមក អាពូមូសា ក៏បានប្រាប់ថា៖ នៅពេលមួយ ណាពី ﷺ លោកបានថ្លែងសុន្ទរកថាមកកាន់ពួកគាត់ដោយលោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់ដល់ពួកគាត់នូវក្បួនច្បាប់របស់ពួកគាត់ និងបង្រៀនដល់ពួកគាត់នូវរបៀបសឡាតរបស់ពួកគាត់។ ណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ នៅពេលដែលពួកអ្នកសឡាត ចូរពួកអ្នកតម្រៀបជួររបស់ពួកអ្នកឲ្យបានត្រង់។ បន្ទាប់មក ចូរចាត់តាំងមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកឲ្យធ្វើជាអ៊ីម៉ាំ។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ៉តុលអៀហរ៉ម ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរដូចអ៊ីម៉ាំ។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រស៊ូរ៉ោះអាល់ហ្វាទីហះ ហើយសូត្រដល់៖ “غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضَّالِّينَ” ចូរពួកអ្នកពោលថា៖ “آمِينَ”។ ប្រសិនបើពួកអ្នកធ្វើដូច្នេះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងឆ្លើយតបនូវការបួងសួងរបស់ពួកអ្នក។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយរូកុ ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ ហើយរូកុ ព្រោះអ៊ីម៉ាំត្រូវរូកុ និងងើបពីរូកុវិញមុនពួកអ្នក។ ដូចនេះ ពួកអ្នកមិនត្រូវធ្វើវាមុនអ៊ីម៉ាំឡើយ“ហើយវាស្មើនឹងបែបនេះ”។ ហើយនៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រថា៖ “سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ” ចូរពួកអ្នកសូត្រថា៖ “اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ”។ ជាការពិតណាស់ នៅពេលដែលអ្នកសឡាតពោលដូចនេះ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ឮនូវការបួងសួងរបស់ពួកគេ និងពាក្យសម្តីរបស់ពួកគេ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលតាមរយៈពាក្យសម្តីរបស់ណាពីរបស់ទ្រង់ ﷺ ថា៖ អល់ឡោះទ្រង់ឮហើយចំពោះអ្នកដែលកោតសរសើរទ្រង់។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត ចាំបាច់លើម៉ាក់មុមត្រូវតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត។ ជាការពិតណាស់ អ៊ីម៉ាំត្រូវស៊ូជោត និងងើបពីស៊ូជោតវិញមុនពួកគេ ដោយវាស្មើនឹងបែបនេះ។ ហើយរយៈពេលនៃការស៊ូជោតរបស់ម៉ាក់មុម គឺដូចគ្នានឹងរយៈពេលនៃការស៊ូជោតរបស់អ៊ីម៉ាំ។ ហើយនៅពេលដល់កន្លែងអង្គុយដែលត្រូវសូត្រតះយិត ពាក្យពេចន៍ដំបូងគេដែលអ្នកសឡាតត្រូវសូត្រគឺ៖ التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ “التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ” (ដូចនេះ ការគ្រប់គ្រង ភាពគង់វង្ស និងភាពធំធេង ទាំងអស់នេះ គឺសក្តិសមសម្រាប់តែអល់ឡោះជាម្ចាស់មួយគត់។ ក៏ដូចគ្នាដែរ ការសឡាតទាំងប្រាំពេល គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់)។ “السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ” (ដូចនេះ ពួកយើងបួងសួងសុំពីអល់ឡោះជាម្ចាស់នូវសេចក្តីសុខចាកផុតពីគ្រោះទាំងឡាយ ហើយពួកយើងបួងសួងសុំនូវសន្តិភាពសូមកើតមានដល់ណាពីរបស់ពួកយើង មូហាំម៉ាត់ ﷺ )។ “السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ” (ក្រោយមក ពួកយើងឲ្យសាឡាមមកលើខ្លួនពួកយើងផ្ទាល់ និងឲ្យសាឡាមទៅកាន់ខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះដែលជាអ្នកសាងទង្វើកុសល ជាអ្នកដែលគោរពនូវសិទ្ធិទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះ និងសិទ្ធិទាំងឡាយនៃខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ដែលទ្រង់ដាក់កាតព្វកិច្ចលើពួកគេ)។ “أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ” (បន្ទាប់មក ពួកយើងធ្វើសាក្សីថា គ្មានទេម្ចាស់ដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដ៏ពិតប្រាកដ លើកលែងតែអល់ឡោះ ហើយពួកយើងធ្វើសាក្សីទៀតថា មូហាំម៉ាត់ គឺជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ និងជាអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់)។