فوائد الحديث

കടം കൊണ്ടും മറ്റും കടുത്ത പ്രയാസത്തിൽ അകപ്പെട്ടവർക്ക് അവധി നീട്ടി നൽകുന്നതും, അവൻ്റെ കടം പൂർണ്ണമായോ ഭാഗികമായോ എഴുതിത്തള്ളുന്നതും പുണ്യകരമായ പ്രവർത്തിയാണ്.

ആരെങ്കിലും ഇഹലോകജീവിതത്തിൽ ഒരു മുഅ്മിനിൻ്റെ പ്രയാസത്തിന് ആശ്വാസം പകർന്നാൽ അല്ലാഹു ഖിയാമത്ത് നാളിൽ അവൻ്റെ പ്രയാസത്തിന് ആശ്വാസം നൽകുന്നതാണ്. പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ തരമനുസരിച്ചായിരിക്കും അതിനുള്ള പ്രതിഫലം നൽകപ്പെടുക.

ഇസ്‌ലാമിലെ പൊതുഅടിത്തറയാണ്: നിർബന്ധ കർമ്മങ്ങളാണ് (വാജിബുകൾ) ഐഛിക പ്രവർത്തനങ്ങളേക്കാൾ (സുന്നത്തുകൾ) ഉത്തമം എന്നത്. എന്നാൽ ചില സന്ദർഭങ്ങളിൽ വാജിബുകളേക്കാൾ സുന്നത്തുകൾക്ക് ശ്രേഷ്ഠത നൽകപ്പെട്ടേക്കാം. പ്രയാസം അനുഭവിക്കുന്ന ഒരു വ്യക്തിയുടെ കടം എഴുതിത്തള്ളുക എന്നത് സുന്നത്താണ്; അയാളുടെ കാര്യത്തിൽ ക്ഷമ കൈക്കൊള്ളലും കാത്തുനിൽക്കലും കടം തിരിച്ചു നൽകാൻ കഴിയാതെ പ്രയാസത്തിലായ അയാളോട് അത് തിരിച്ചു ചോദിക്കാതിരിക്കലും നിർബന്ധമാണ്. എന്നാൽ ഈ പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തിൽ ഫർദ്വിനേക്കാൾ ശ്രേഷ്ഠയുള്ളത് സുന്നത്തിനാണ്.

കടം തിരിച്ചു നൽകാൻ സാധിക്കാത്ത പ്രയാസബാധിതരുടെ കാര്യമാണ് ഹദീഥിൽ വിവരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. എന്നാൽ കയ്യിൽ പണമുണ്ടായിട്ടും തിരിച്ചു നൽകാതെ പിടിച്ചു വെക്കുന്നവരുടെ കാര്യം ഇതല്ല; അവരെ കുറിച്ചാണ് നബി -ﷺ- പറഞ്ഞത്: "ധനികൻ കടം തിരിച്ചു നൽകാതെ വൈകിപ്പിക്കുന്നത് അതിക്രമമാണ്."