إعدادات العرض
(ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਇਸ ਪੂਰੀ ਪੂਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਇਮ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਰੱਬ! ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਨੂੰ ਵਸੀਲਾ ਅਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਅਤਾ ਕਰ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਮਕ਼ਾਮਿ ਮਹਮੂਦ…
(ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਇਸ ਪੂਰੀ ਪੂਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਇਮ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਰੱਬ! ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਨੂੰ ਵਸੀਲਾ ਅਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਅਤਾ ਕਰ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਮਕ਼ਾਮਿ ਮਹਮੂਦ ਉੱਤੇ ਫ਼ਾਇਜ਼ ਕਰ ਜਿਸਦਾ ਤੂੰ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ) —ਉਸ ਲਈ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਵਾਜ਼ਿਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।"(ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ)
ਜਾਬਰ ਬਿਨ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: (ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਇਸ ਪੂਰੀ ਪੂਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਇਮ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਰੱਬ! ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਨੂੰ ਵਸੀਲਾ ਅਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਅਤਾ ਕਰ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਮਕ਼ਾਮਿ ਮਹਮੂਦ ਉੱਤੇ ਫ਼ਾਇਜ਼ ਕਰ ਜਿਸਦਾ ਤੂੰ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ) —ਉਸ ਲਈ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਵਾਜ਼ਿਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।"(ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ)
الترجمة
العربية বাংলা Bosanski English Español فارسی Français Bahasa Indonesia Русский Tagalog Türkçe اردو 中文 हिन्दी ئۇيغۇرچە Hausa Kurdî Português Nederlands Tiếng Việt অসমীয়া ગુજરાતી Kiswahili پښتو සිංහල മലയാളം नेपाली Magyar ქართული తెలుగు Македонски Svenska Moore Română Українська ไทย मराठीالشرح
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਵਾਟ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਸ਼ਖ਼ਸ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਨ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੁਆ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ: **(ਅੱਲਾਹੁੱਮਾ ਰੱਬਬਾ ਹਾਜ਼ਿਹਿੱਦਅਵਤਿ)** — ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਇਹ ਅਜ਼ਾਨ ਦੀ ਪੂਕਾਰ ਜੋ ਤੇਰੀ ਇਬਾਦਤ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਵਾਸਤੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, (ਅੱਤਾਮਮਤੀ,)— ਜੋ ਪੂਰੀ ਅਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੈ, ਤੌਹੀਦ ਅਤੇ ਰਿਸਾਲਤ ਵਾਸਤੀ ਪੁਕਾਰ,**(ਵੱਸ਼ਸਲਾਤਿਲ ਕਾਇਮਤੀ,)** — ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਜੋ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਹੈ,**(ਆਤਿ)** — ਤੂੰ ਅਤਾ ਕਰ,**(ਮੁਹੰਮਦਨਲ ਵਸੀਲਤਾ)** — ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਨੂੰ "ਵਸੀਲਾ", ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਦਰਜਾ ਜੋ ਕੇਵਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹੈ,**(ਵਲ ਫਜ਼ੀਲਤਾ,)** — ਅਤੇ ਉਹ ਮਰਤਬਾ ਜੋ ਸਾਰੀ ਮਖ਼ਲੂਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, **(ਵੱਅਬਅਸਹੁ ਮਕ਼ਾਮੰ ਮਾਹਮੂਦਾ)** — ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ “ਮਕਾਮਿ ਮਹਮੂਦ” ਉੱਤੇ ਫ਼ਾਇਜ਼ ਕਰ, ਉਹ ਮੌਕਿਫ਼ ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਾ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰੀਫ਼ ਕਰੇਗਾ; ਇਹ ਸ਼ਫਾਅਤਿ ਉਜ਼ਮਾ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ,**( ਅੱਲਲ਼ਜ਼ੀ ਵਅਤਤਾਹੁ)** ਜਿਸ ਦਾ ਤੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਕਲਾਮ ਵਿੱਚ: **ਅਸਾ ਅਨ ਯਬਅਸਕਾ ਰੱਬੁਕਾ ਮਕਾਮੰ ਮਹਮੂਦਨ।}** — "ਤੈਰਾ ਰੱਬ ਤੈਨੂੰ ਮਕਾਮਿ ਮਹਮੂਦ ਉੱਤੇ ਫ਼ਾਇਜ਼ ਕਰੇ।"(ਸੂਰਾ ਬਨੀ ਇਸਰਾਈਲ: 79) ਇਹ ਦੁਆ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਲਈ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਵਾਜ਼ਿਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਇਹ ਦੁਆ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਲਈ ਉਹ ਸ਼ਫਾਅਤ ਵਾਜ਼ਿਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।فوائد الحديث
ਇਹ ਦੁਆ ਅਜ਼ਾਨ ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਫ਼ਾਰਿਗ ਹੋ ਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਜ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਹ ਦੁਆ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਦਾ।
ਇਹ ਦੁਆ ਅਜ਼ਾਨ ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਫ਼ਾਰਿਗ ਹੋ ਕੇ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਜ਼ਾਨ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਹ ਦੁਆ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਦਾ।
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਾਇਮ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਪ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਹੱਲਤ ਲਹੂ ਸ਼ਫਾਅਤੀ ਯੌਮਲ ਕ਼ਿਆਮਹ"** — "ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਉਸ ਲਈ ਵਾਜ਼ਿਬ ਹੋ ਗਈ"।ਇਹ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸ਼ਫਾਅਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਅਤਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਗੁਨਾਹਗਾਰਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਉਮਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ:
* ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾਵੇ,
* ਜਾਂ ਜੋ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਗਏ ਹੋਣ ਪਰ ਉੱਥੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ ਜਾਣ,
* ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਹਿਸਾਬ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ,
* ਜਾਂ ਜਿੰਨਾਂ ਦੀ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਰਜਾ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ।
ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਲ-ਤਾਇਬੀ: ਪਹਿਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ "ਮੁਹੰਮਦ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ" ਤਕ ਇਹ ਪੂਰੀ ਦੁਵਾਹ (ਦੁਆ) ਹੈ। "ਹਯਅਲਤ" (ਹੈਅਤਲ) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਾਇਮ ਨਮਾਜ਼, ਜਿਸਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਉਸ ਆਯਤ ਵਾਕਯਾਤ ਤੋਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿ "ਨਮਾਜ਼" ਨਾਲ ਦੋਆ (ਮੁਨਾਜਾਤ) ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ "ਕਾਇਮ" ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿਸ ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ "ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ" ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਪੂਰੀ ਦਵਾਹ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ।
ਹੋਰ ਇਹ ਵੀ ਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿ "ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ" ਨਾਲ ਮੁਰਾਦ ਉਹ ਮੁਆਹਦਾ ਨਮਾਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਵਕਤ ਇਸ ਅਜ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਿਲਬ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਵੇਲੇ ਦੀ ਦੁਆ ਲਈ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਤਜਵੀਜ਼ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦੁਆ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੱਧਦੀ ਹੈ।