فوائد الحديث

**ਕੁਰਆਨ ਦੀਆਂ ਆਯਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ "ਮੁਹਕਮ"** ਉਹ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਲਾਲਤ ਸਾਫ਼ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਅਰਥ ਰੂਸ਼ਨ ਹੋ।

**"ਮੁਤਸ਼ਾਬਿਹ"** ਉਹ ਆਯਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਸੋਚ-ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਝ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

**ਗੁਮਰਾਹੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ, ਬਿਦਅਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੱਕੀ ਗੱਲਾਂ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ।**

**ਆਖ਼ਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਇਸ ਫਰਮਾਨ {**{ਵਮਾ ਯਤਜ਼ੱਕਰੁ ਇੱਲਾ ਊਲੂਲ ਅਲਬਾਬ}** (ਤੇ ਨਸੀਹਤ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਅਕਲਮੰਦ ਹੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ) ਵਿੱਚ — ਟੇੜ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇਸ਼ਾਰਤਨ ਮੁਜ਼ੱਮਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਲਮ ਵਿੱਚ ਪੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਹੈ।**ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਤਸੱਕੁਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਨਸੀਹਤ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ — ਉਹ “ਅਕਲ ਵਾਲਿਆਂ” ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹਨ।

**ਮੁਤਸ਼ਾਬਿਹ (ਗੁੰਝਲਦਾਰ) ਆਯਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਦਿਲ ਦੇ ਟੇੜ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣਦਾ ਹੈ।**

**ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਸ਼ਾਬਿਹ ਆਯਤਾਂ ਨੂੰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ, ਜ਼ਰੂਰ ਮੁਹਕਮ (ਸਪਸ਼ਟ) ਆਯਤਾਂ ਵਲ ਫੇਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।**

**ਅੱਲਾਹ ਸੁਭਾਨਹੁ ਨੇ ਕੁਝ ਕੁਰਆਨੀ ਆਯਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁਹਕਮ (ਸਪਸ਼ਟ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਮੁਤਸ਼ਾਬਿਹ (ਗੁੰਝਲਦਾਰ) ਬਣਾਇਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਮਾਈਸ਼ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇਮਾਨ ਵਾਲੇ ਗੁਮਰਾਹ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ।**

**ਕੁਰਆਨ ਵਿੱਚ ਮੁਤਸ਼ਾਬਿਹ (ਗੁੰਝਲਦਾਰ) ਆਯਤਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਵਿੱਚ — ਇਲਮ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬਰਤਰੀ ਦੱਸਣੀ ਮਕਸੂਦ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਲਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜਤਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਧੂਰੀ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੱਲਾਹ ਅੱਗੇ ਸਰਣ ਪਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅਜਿਜ਼ੀ (ਅਸਹਾਇਤਾ) ਨੂੰ ਮਾਨ ਲੈਣ।**

**ਇਲਮ ਵਿੱਚ ਰਾਸਖ (ਮਜਬੂਤ) ਹੋਣ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਮੇ ਰਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।**

ਤਫਸੀਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਆਯਤ {**ਵਮਾ ਯਅਲਮੁ ਤਾਅਵੀਲਹੁ ਇੱਲਾ ਅੱਲਾਹੁ ਵਾਰ ਰਾਸਿਖੂਨਾ ਫਿਲ ਇਲਮ**} ਵਿੱਚ "ਅੱਲਾਹ" ਉੱਤੇ ਰੁਕਣ (ਵਕਫ਼ ਕਰਨ) ਬਾਰੇ ਦੋ ਰਾਏਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ: ਜੋ ਕੋਈ "ਅੱਲਾਹ" ਉੱਤੇ ਰੁਕੇ, ਤਾਂ "ਤਾਅਵੀਲ" ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਅਸਲੀ ਹਕੀਕਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਦਾ ਇਲਮ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਰੂਹ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਅਤੇ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਦਿ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਮ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਲਮ ਵਿੱਚ ਰਾਸਿਖ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਪੁਰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰੋਂ ਬਾਹਰੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਅੱਗੇ ਝੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਅਤੇ ਜੋ "ਅੱਲਾਹ" ਉੱਤੇ ਰੁਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ (ਅੱਗੇ ਵਾਧਦੇ ਹਨ), ਤਾਂ "ਤਾਅਵੀਲ" ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਤਫਸੀਰ, ਖੁਲਾਸਾ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਹੋਵੇਗੀ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਅੱਲਾਹ ਭੀ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਲਮ ਵਿੱਚ ਰਾਸਿਖ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਹਕਮ ਆਯਤਾਂ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਫੇਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।