آیا سقایت حاجیان و عمرهٔ مسجد الحرام را همانند کسی قرار دادید که به الله و روز آخرت ایمان آورده...؟» (سوره توبه، آیه ۱۹) تا پایان آیه

آیا سقایت حاجیان و عمرهٔ مسجد الحرام را همانند کسی قرار دادید که به الله و روز آخرت ایمان آورده...؟» (سوره توبه، آیه ۱۹) تا پایان آیه

از نعمان بن بشیر رضی الله عنهما روایت است که می گوید: کنار منبر رسول الله صلی الله علیه وسلم بودم که مردی گفت: «بعد از اسلام، برایم اهمیتی ندارد که هیچ عملی انجام ندهم جز آب‌دادن به حاجیان»، و دیگری گفت: «بعد از اسلام، برایم اهمیتی ندارد که هیچ عملی انجام ندهم جز عمرهٔ مسجد الحرام»، و سومی گفت: «جهاد در راه الله از آنچه شما گفتید برتر است»، عمر آنان را به سکوت بیم داد و گفت: در کنار منبر رسول الله صلی الله علیه وسلم و در روز جمعه صدای خود را بلند نکنید! اما وقتی نماز جمعه به پایان رسید، نزد او می‌روم و در مورد آنچه در آن اختلاف کردید از او نظر می‌خواهم، آنگاه الله عزوجل این آیه را نازل فرمود: «آیا سقایت حاجیان و عمرهٔ مسجد الحرام را همانند کسی قرار دادید که به الله و روز آخرت ایمان آورده...؟» (سوره توبه، آیه ۱۹) تا پایان آیه.

[صحیح] [مسلم روایت کرده]

الشرح

به نقل نعمان بن بشیر رضی الله عنهما، وی نزد منبر پیامبر صلى الله علیه وسلم نشسته بود که شنید مردی می‌گوید: پس از اسلام آوردن، برایم اهمیتی ندارد که هیچ عملی انجام ندهم جز آب‌دادن به حاجیان. و دیگری گفت: پس از اسلام آوردن، برایم اهمیتی ندارد که هیچ عملی انجام ندهم جز آبادانی و خدمت به مسجدالحرام، و سومی گفت: جهاد در راه الله از آنچه شما گفتید برتر است. عمر بن خطاب رضی الله عنه آنان را از بلند کردن صدا نزد منبر پیامبر صلى الله علیه وسلم - که در صبحگاه روز جمعه بود - بازداشت و گفت: «اما هنگامی که نماز جمعه را به جای آوردم، نزد پیامبر رفته و در مورد آنچه در آن اختلاف کردید از ایشان نظرخواهی می‌کنم». در این هنگام، الله عزوجل این آیه را نازل فرمودند: آیا آب‌دادن به حاجیان و آباد‌کردن مسجد الحرام را با [ایمان و عملِ] كسى كه به الله و روز واپسین ایمان آورده و در راه الله جهاد كرده است برابر می‌دانید؟ [این دو هرگز] نزد الله برابر نیستند؛ و الله ستمکاران [مشرک] را هدایت نمى‌كند. [التوبة: 19].

فوائد الحديث

برتری اعمال در پاداش و ثواب.

تفاوت ارزش اعمال بر اساس موازین شرعی است، نه دیدگاه‌های شخصی افراد.

فضیلت جهاد در راه الله مشروط بر ایمان به الله و روز قیامت.

نووی تصریح کرده: بلند کردن صدا در مساجد (چه در جمعه و چه غیر آن) مکروه است، و هنگام اجتماع مردم برای نماز، باید از بلند کردن صدا (چه در مباحث علمی و چه غیر آن) پرهیز کرد، زیرا این عمل موجب اختلال در تمرکز نمازگزاران و ذاکران می‌شود.

التصنيفات

اسباب نزول, احکام خطبۀ جمعه