((ده‌مێ خودێ به‌حه‌شت و جه‌هنه‌م ئافراندین، جبریل (سلاڤ لێ بن) فڕێكره‌

((ده‌مێ خودێ به‌حه‌شت و جه‌هنه‌م ئافراندین، جبریل (سلاڤ لێ بن) فڕێكره‌

ژ ئه‌بو هورەیرەی (خودێ ژێ ڕازی بیت) ژ پێغەمبەرێ خودێ (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) گۆت: ((ده‌مێ خودێ به‌حه‌شت و جه‌هنه‌م ئافراندین، جبریل (سلاڤ لێ بن) فڕێكره‌ به‌حه‌شتێ و گۆتێ: هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ وێ و به‌رێ خۆ بده‌ وی تشتێ من د وێدا بۆ خه‌لكێ وێ ئاماده‌ كری. ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ و پاشی زڤڕی و گۆت: ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ هه‌ر كه‌سێ گوھ ل سالوخه‌تێن وێ بیت؛ دێ وه‌كه‌ت كو ب چیته‌ تێدا، ئینا خودێ فه‌رمان كر و پاشی به‌حه‌شت ب نه‌خۆشی و ئاسته‌نگان هاته‌ دۆرپێچكرن، پاشی گۆتێ: جاره‌كا دی هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ وێ و به‌رێ خۆ بده‌ وی تشتێ من د وێدا بۆ خه‌لكێ وێ ئاماده‌ كری، ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ و دیت ئه‌و یا ب نه‌خۆشی و ئاسته‌نگان هاتییه‌ دۆرپێچكرن، ئینا گۆت: ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ ئه‌ز ترسیام كه‌س نه‌چیته‌ تێدا. گۆت: هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ جه‌هنه‌مێ و به‌رێ خۆ بده‌ وی تشتێ من د وێدا بۆ خه‌لكێ وێ ئاماده‌ كری. ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ و دیت هنده‌ك ژ وێ یا چوویه‌ سه‌ر هنده‌كا دی، ئینا زڤڕی و گۆت: ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ كه‌س ناچیته‌ تێدا، ئینا خودێ فه‌رمان كر و پاشی جه‌هنه‌م ب خۆشی و حه‌ز و شه‌هوه‌تان هاته‌ دۆرپێچكرن، پاشی گۆتێ: جاره‌كا دی هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ وێ، ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ و دیت ئه‌و یا ب خۆشی و حه‌ز و شه‌هوه‌تان هاتییه‌ دۆرپێچكرن، ئینا زڤڕی و گۆت: ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ ئه‌ز ترسیام كه‌س ژێ ڕزگار نه‌بیت و هه‌می بچنه‌ تێدا)).

[حسن] [رواه أبو داود والترمذي والنسائي]

الشرح

پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات وسه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ده‌نگوباسی ب وێ ئێكێ دده‌ت كو ده‌مێ خودێ به‌حه‌شت و جه‌هنه‌م ئافراندین، وی گۆته‌ جبریلی (سلاڤ لێ بن): هه‌ڕه‌ به‌حه‌شتێ و به‌رێ خۆ بدێ. ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ و پاشی زڤڕی، ڤێجا جبریلی گۆت: خودایێ من؛ ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ هه‌ر كه‌سێ گوھ ل وێ بیت و كا چ خۆشی و قه‌نجی و ڕێزگرتن و باشی یێن تێدا هه‌ین؛ دێ هه‌ر حه‌زكه‌ت بچیته‌ تێدا و دێ بۆ وێ كاركه‌ت. پاشی خودێ به‌حه‌شت ب نه‌خۆشی و ئاسته‌نگان ژ ئه‌نجامدانا فه‌رمانان و دویركه‌ڤتن و هێلانا پاشڤه‌برنان دۆرپێچكر، ڤێجا هه‌ر كه‌سێ بڤێت بچیته‌ تێدا؛ پێدڤییه‌ ئه‌و ڤان نه‌خۆشی و ئاسته‌نگان ده‌رباز بكه‌ت. پاشی خودایێ مه‌زن گۆت: جبریل؛ جاره‌كا دی هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ به‌حه‌شتێ، پشتی كو ب نه‌خۆشی و ئاسته‌نگان دۆرپێچكری، ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ، پاشی هات و گۆت: خودایێ من؛ ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ ئه‌ز دترسم كه‌س نه‌چیته‌ تێدا ژ به‌ر وان زه‌حمه‌تی و نه‌خۆشی و ته‌نگاڤییێن د ڕێكا وێدا هه‌ین. و ده‌مێ خودێ جه‌هنه‌م ئافراندی، گۆت: جبریل؛ هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ جه‌هنه‌مێ، ئه‌و ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ، پاشی جبریل هات و گۆت: خودایێ من؛ ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ هه‌ر كه‌سێ گوھلێ بیت كا چ نه‌خۆشی و عه‌زاب و ئێش و ئازار یێن د وێدا هه‌ین؛ حه‌ز ناكه‌ت بچیته‌ تێدا و دێ خۆ ژ وان تشتان دویر ئێخیت یێن دبنه‌ ئه‌گه‌رێ چوونا وێ. پاشی خودێ جه‌هنه‌م په‌رجان كر و دۆر لێ گرت و ڕێكا گه‌هشتنا ب وێ كره‌ ئه‌نجامدانا حه‌ز و شه‌هوه‌ت و خۆشییان، پاشی گۆت: جبریل؛ جاره‌كا دی هه‌ڕه‌ به‌رێ خۆ بده‌ وێ، جبریل ژی چوو به‌رێ خۆ دایێ، پاشی زڤڕی و گۆت: خودایێ من؛ ئه‌ز ب مه‌زناهییا ته‌ كه‌م؛ ئه‌ز ترسیام كه‌س ژێ ڕزگار نه‌بیت و هه‌می بچنه‌ تێدا و دلێ من ما ب خه‌لكیڤه‌، ژ به‌ر وان خۆشی و حه‌ز و شه‌هوه‌تێن ل دۆرێن وێ هه‌ین.

فوائد الحديث

باوه‌ریئینان كو به‌حه‌شت و جه‌هنه‌م نوكه‌ یێن هه‌ین.

پێدڤییه‌ مرۆڤ باوه‌رییێ ب تشتێ نه‌په‌نی (غه‌یبی) بینیت و ب هه‌ر تشته‌كێ ژ ده‌ڤ خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) هاتی.

گرنگییا هه‌داركێشانێ ل سه‌ر نه‌خۆشییان، چونكی ئه‌و ڕێكا گه‌هشتنا به‌حه‌شتێیه‌.

گرنگییا دویركه‌ڤتنا ژ تشتێن حه‌رام، چونكی ئه‌و ڕێكا گه‌هشتنا جه‌هنه‌مێیه‌.

خودێ به‌حه‌شت ب نه‌خۆشییان و جه‌هنه‌م ب خۆشی و شه‌هوه‌تان دورپێچكر، چونكی تاقیكرن و جه‌ڕباندنا د ژیانا دونیایێدا ڤێ چه‌ندێ دخوازن.

ڕێكا به‌حه‌شتێ یا نه‌خۆش و ب زه‌حمه‌ته‌ و پێدڤی ب هه‌دارێكشان و نه‌خۆشییێیە د گەل باوه‌رییێ‌، ڕێكا جه‌هنه‌مێ ژی یا پڕه‌ ژ خۆشی و شه‌هوه‌تان د دونیایێدا.