الشرح

ئەگەر مسوڵمان بیەوێت كارێك بكات كە نازانێت شێوازە دروستەكەی كامەیە؛ ئەوا ڕێگەپێدراوە نوێژی ئیستیخارە بكات، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- هاوەڵانی فێری نوێژی ئیستیخارە دەكرد هەروەكو چۆن فێری سورەتێكی قورئانی دەكردن، دوو ڕكات نوێژ دەكات -نوێژی سونەت نەك فەرز-، پاشان نزا دەكات ودەڵێت: (اللهم إني أَسْتَخِيرُكَ:خودایە من داواى ڕێنیشاندانت لێدەكەم -بۆ خێر وچاكە-)؛ داوات لێدەكەم سەركەوتووم بكەیت بۆ بژاردنی خێرترینیان لە نێوان دوو بژاردەدا، وداوات لێدەكەم (بِعِلْمِكَ:بە زانستی خۆت)؛ كە فراوانە ودەوری هەموو شتێكی داوە، (وأَسْتَقْدِرُكَ:و داواى هێز وتوانات لێدەكەم)؛ هێز وتوانام پێببەخشیت چونكە هیچ هێز وتوانایەكم نییە مەگەر ئەوەی تۆ پێمی دەبەخشیت، (بِقُدْرَتِكَ:بە هێز وتوانای خۆت)؛ كە زاڵە بەسەر هەموو شتێكدا وهیچ شتێك لە ژێر دەسەڵات وتوانای تۆ دەرناچێت، (وأَسْأَلُكَ من فَضلك:داوات لێدەكەم لە فەزڵی خۆت)؛ وچاكەكاریت، (العظيم:كە فرە مەزنە)؛ وفراوانە؛ چونكە بەخشینت فەزڵێكە لە لایەن تۆوە، وهیچ یەكێك مافی بەسەر تۆوە نییە لە هیچ نیعمەتێكدا، (فإنك تَقْدِرُ:چونكە تۆ توانات هەیە)؛ بەسەر هەموو شتێكدا ومن لاواز وبێ دەسەڵاتم، (ولا أَقْدِرُ:ومن ناتوانم)؛ هیچ شتێك بكەم مەگەر بە یارمەتی تۆ، (و)؛ تۆ، (تعلمُ:دەزانیت)؛ بە زانستی گشتگیری خۆت كە دەوری ناخ وڕووكەشی هەموو شتێكی داوە، وهەموو خێر وشەڕێك دەزانیت، (و)؛ من، (لا أعلمُ:نازانم)؛ هیچ شتێك مەگەر بە سەرخستن وهیدایەتی تۆ نەبێت، (وأنت عَلَّامُ الغُيُوبِ:وتۆ زانا وشارەزاى بە پەنهانی ونهێنیەكان -بە غەیب)؛ تۆ خاوەنی زانستی ڕەها، ودەسەڵاتی چەسپاویت، وهیچ یەكێك ناتوانێت خاوەنی شتێك بێت لەمانە مەگەر ئەوە نەبێت كە تۆ لە قەدەردا بۆیت نووسیوە وتوانات پێداوە خاوەنی بێت. پاشان مسوڵمان داوا لە پەروەردگاری دەكات ودەپاڕێتەوە، وناوی شتە داواكراوەكەی دەهێنێت ودەڵێت: (اللهم:خودایە)؛ كارەكەم بە تۆ سپارد، ئەگەر (إن كنتَ تعلم:دەزانیت)؛ لە زانستی خۆتدا كە ئەم شتە، (ويسمي حاجته:وناوی پێویستیەكەی دەڵێـت)؛ وەكو كڕینی خانوویەك، یان كڕینی ئۆتۆمبێلێك، یان هاوسەرگیری لەگەڵ ئافرەتێك یان هەرشتێكی تر. ئەگەر ئەم شتە لە زانستی تۆدا هاتبێت كە (خيرٌ لي في ديني:خێری تێدایە بۆ ئاینم)؛ كە بڕبڕەی پشتی وپارێزەری هەموو شتێكمە، (ومَعَاشِي:ولە ژیانم)؛ ولە دونیام، (وعَاقِبَةِ أَمْرِي:وبۆ دوا ڕۆژم)؛ وسەرەنجامی هەموو كارێكم، یان فەرمووی: (في عَاجِلِ أَمْرِي وآجِلِهِ:بۆ ئێستا وداهاتووم)؛ لە دونیا وقیامەتدا، (فاقْدُرْهُ:ئەوا بیسازێنە)؛ وئامادەی بكە وجێبەجێ بێت، (لي:بۆ من)، (ويَسِّرْهُ لي:وئاسانی بكەم بۆم)، (ثم بَارِكْ:پاشان بەرەكەت وپیرۆزی)؛ وزۆری خێر، (لي فيه:ببەخشە پێم تێیدا)، (وإن كنت تعلمُ:وئەگەر دەزانیت)؛ ئەی الله، (أن هذا الأمر:كە ئەم شتە)؛ كە داوای ئیستیخارە وبژاردنم لە تۆ كردووە تێیدا، (شرٌّ لي في ديني ومَعَاشِي وعَاقِبَةِ أَمْرِي -أو قال:- في عَاجِلِ أَمْرِي وآجِلِهِ؛ فاصْرِفْهُ عَنِّي، واصْرِفْنِي عنه، واقْدُرْ لِيَ الخيرَ حيث كان، ثم أَرْضِنِي به:شەڕ وخراپەیە بۆ دین وژین وگوزەران ودواڕۆژم -يان فەرمووی:- وبۆ ئێستا وداهاتووم؛ ئەوا دوورى بخەرەوە لێم ومنیش لەو دووربخەرەوە وخێرم بۆ بڕیار بدە لە هەرشوێنیكدا بێت، پاشان ڕازیم بكە پێی)؛ وڕازیم بكە بە هەموو قەزا وقەدەرێكت لەوەی پێم خۆشە ولەوەیشی كە پێم ناخۆشە.