ڕەزیل ئەو کەسەیە کە ناوى من لە لای ئەو باسبکرێت، بەڵام سەڵاتم لەسەر نەدات

ڕەزیل ئەو کەسەیە کە ناوى من لە لای ئەو باسبکرێت، بەڵام سەڵاتم لەسەر نەدات

لە حوسەینی كوڕی عەلی کوڕی ئەبی تاڵیبەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- کە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ڕەزیل ئەو کەسەیە کە ناوى من لە لای ئەو باسبکرێت، بەڵام سەڵاتم لەسەر نەدات».

[صەحیحە]

الشرح

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- هۆشداریداوە سەبارەت بە وازهێنان لە سەڵاتدان لەسەری لەكاتێكدا ناوی یان سەرناوی یان وەسفی ئەو دەبیسترێت، وفەرموویەتی: ڕەزیلی تەواو ئەو كەسەیە كە ناوی منی لەلا باسدەكرێت بەڵام سەڵاتم لەسەر لێنادات؛ ناوهێنانی ئەو كەسە بە ڕەزیل بەهۆی ئەم هۆكارانەیە: یەكەم: ڕەزیلە سەبارەت بە شتێك ئەگەر بیڵێت هیچ شتێكی كەم یان زۆر لەدەست نادات، وپارە نابەخشێت، وهەوڵدانێكی ئەوتۆی ناوێت. دووەم: ڕەزیلە لەئاست نەفسی خۆی وبێبەشی كرد لە پاداشتی سەڵاتدان لەسەر پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم-؛ چونكە كاتێك نایەوێت سەڵاتی لەسەر بدات ئەوا تووشی ڕەزیلی بووە وڕێگرە لەئاست جێبەجێكردنی مافێك كە لەسەریەتی پێی هەستێت وەكو گوێڕایەڵیەك و بەهۆیەوە پاداشتی دەستدەكەوێت. سێیەم: سەڵاتدانی لەسەری؛ جێبەجێكی هەندێك لە مافەكانی پێغەمبەرە -صلى اللە علیە وسلم-، چونكە ئەو فێری كردین، وڕێنموێنی كردین، وبانگی كردین بۆ لای الله -تبارك وتعالی-، وئەم وەحی وشەریعەتەی پێگەیاندین، ئەو هۆكاری هیدایەتدانی ئێمەیە -لە پاش الله (سبحانه وتعالی)- بۆیە هەركەسێك سەڵاتی لەسەر نەدات ئەوا ڕەزیلە لەئاست نەفسی خۆی، وڕەزیلە لەئاست مافی پێغەمبەرەكەی -صلى اللە علیە وسلم- كە یەكێكە لە بچووكترین مافەكانی لەسەرمان.

فوائد الحديث

وازهێنان لە سەڵاتدان لەسەر پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نیشانەى ڕەزیلیە.

سەڵاتدان لەسەر پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- لە باشترین هۆكارەكانی نزیكبوونەوەیە لە الله ولە باشترین گوێڕایەڵیەكانە بۆ پەروەردگار لە هەموو كاتێكدا، وزیاتر جەختی لەسەر دەكرێتەوە لەكاتی باسكردنی ناوی.

نەوەوی دەڵێت: ئەگەر سەڵاتی دا لەسەر پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەوا دەبێت سەڵات وسەلامدان كۆ بكاتەوە، وتەنها یەكێكیان نەڵێت، تەنها نەڵێت: (صلى الله عليه)، وتەنها نەڵێت: (عليه السلام).

ئەبو عالیە دەڵێت: كاتێك پەروەردگار دەفەرموێت: ﴿إن الله وملائكته يصلون على النبي﴾ واتە: ﴿بەڕاستی خوا وفریشتەکانی سەڵات دەدەن لەسەر پێغەمبەر -صلی الله علیه وسلم-)؛ سەڵاتدانی الله -عز وجل- لەسەر پێغەمبەرەكەی: ستایشكردنیەتی، وسەڵاتدانی فریشتەكان ومرۆڤەكان: نزا كردنە بۆی.

حولەیمی دەڵێت: مانای «اللهم صلّ على محمد» : «خودایە سەڵات بدە لەسەر موحەمەد»؛ ئەوەیە: خودایە ڕێزلێنراو بێت لە دونیادا بە بەرزكردنی ناوی، وسەرخستنی ئاینەكەی، ومانەوەی شەریعەتەكەی، ولە قیامەتدا: بە شەفاعەتكردنی بۆ ئومەتەكەی، وپاداشتدانەوەی بە زۆری وبەخشندەیی، وپیشاندانی فەزڵ وپلە وپایەی بۆ سەرەتا وكۆتاكان بە پێبەخشینی پلە وپایەی ستایشكراو -مقام المحمود-، وپێشخستنی بەسەر هەموو شاهێدیدەرە نزیكەكان.

التصنيفات

زیکرەکانی پەیوەست بە ڕووداو وپێشهاتەکان