إعدادات العرض
ئەگەر پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- بیووتایە: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ)^؛ هیچ یەکێک لە ئێمە پشتی نەدەچەماندەوە هەتاوەکو پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە…
ئەگەر پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- بیووتایە: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ)^؛ هیچ یەکێک لە ئێمە پشتی نەدەچەماندەوە هەتاوەکو پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- سوجدەی دەبرد، پاشان ئێمەش لە دوای ئەو سوجدەمان دەبرد. ^(واتە: خودا وەڵامی ئەوانە دەداتەوە کە حەمد وسوپاسی دەکەن)
لە عبداللەی کوڕی یەزیدی خەتمی ئەنساڕیەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: بەرائـ بۆمی گێڕایەوە (وئەو درۆزن نییە)؛ ووتی: ئەگەر پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- بیووتایە: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ)^؛ هیچ یەکێک لە ئێمە پشتی نەدەچەماندەوە هەتاوەکو پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- سوجدەی دەبرد، پاشان ئێمەش لە دوای ئەو سوجدەمان دەبرد. ^(واتە: خودا وەڵامی ئەوانە دەداتەوە کە حەمد وسوپاسی دەکەن)
الترجمة
العربية বাংলা Bosanski English Español فارسی Français Bahasa Indonesia Русский Tagalog Türkçe اردو 中文 हिन्दी Tiếng Việt ئۇيغۇرچە Hausa Português دری Македонски Magyar ქართული ไทยالشرح
بەڕائی کوڕی عازیب -ڕەزای خوای لێبێت- کە هاوەڵێكی ڕاستگۆیە، دەیگێڕتەوە بۆمان کە پێغەمبەر -صلى الله عليه وسلم- کاتێک سەری لە ڕكوع بردن بەرز دەكردەوە؛ دەیفەرموو: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) واتە: (الله وەڵامی ئەوانە دەداتەوە كە حەمد وستایشی دەكەن)، ئەوانەی لە پشتی ئەو بوون هەر بە پێوە دەمانەوە، و هیچ کەسێک پشتی بۆ سوجدە بردن نەدەچەماندەوە هەتاوەکو پێغەمبەر -صلى الله عليه وسلم- نێوچاوانی دەخستە سەر زەوی، پاشان ئەوانیش لە دوای ئەو سوجدەیان دەبرد.فوائد الحديث
ئاماژەیە بۆ سیفەت وشێوازى شوێنکەوتنی هاوەڵان بۆ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- لە کردەوەکانى -حاڵەتەکانى- ناو نوێژدا، وئەوان لە وەستانەوە نەدەچوون بۆ سوجدە بردن هەتاوەکو ئەو سوجدەی دەبرد -صلى اللە علیە وسلم-.
ئیبن دەقیق ئەلعید دەڵێت: فەرموودەكە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی درێژیی ماوەی ئارامگرتن و دڵنیایی -لە ناو نوێژدا- لە پێغەمبەرەوە هاتووە -صلی الله علیه وسلم-.
نوێژخوێن لەگەڵ ئیمامەكەیدا چوار حاڵەتی هەیە لە ڕوانگەی شوێنکەوتنەوە: 1- پێشکەوتن: بەوەی پێش ئیمامەکەی دەست بە شتێک بکات، بەوەی نوێژخوێن بگاتە پایەیەك پێش ئەوەی ئیمام بگاتە ئەو پایە، بۆ نموونە: پێش ڕکوع بردنی ئیمام ڕکوع ببات، یان پێش سوجدە بردنی ئیمام سوجدە ببات؛ ئەمە حەرامە، و ئەگەر بە ئەنقەست پێش بکەوێت و بزانێت کە حەرامە؛ ئەوا نوێژەکەی بەتاڵ دەبێتەوە، جا چ بە پایەیەک پێشی کەوتبێت یان بۆ گەیشتن بە پایەكە پێشی کەوتبێت، ئەگەر لە (تەكبیرەی ئیحرامدا:-الله أكبر- یەكەم بۆ دابەستنی نوێژ)دا پێشی ئیمام بکەوێت، نوێژەکەی هەر دانابەسترێت و پێویستە لە سەرەتاوە نوێژەکە دووبارە بکاتەوە. 2- هاوکاتی: بەوەی کە هاوکات بێت لەگەڵ ئیمامدا، لەگەڵ ڕکوع بردنی ئیمامدا ڕکوع ببات، و لەگەڵ سوجدە بردنی ئیمامدا سوجدە ببات، و لەگەڵ هەستانەوەی ئیمامدا هەستێتەوە، کەمترین حوکمی ئەمە مەکروهـە، و لە ڕواڵەتی بەڵگەکانەوە وا دەردەکەوێت کە ئەمەیش حەرام بێت، ئەگەر لە (تەكبیرەی ئیحرامدا:-الله أكبر- یەكەم بۆ دابەستنی نوێژ) هاوکاتی ئیمام بێت، نوێژەکەی دانابەسترێت و پێویستە دووبارەی بکاتەوە. 3- شوێنکەوتن: بەوەی کە کردەوەکانی نوێژ لە دوای ئیمامەکەیەوە ئەنجام بدات بەبێ دواکەوتن، ئەمە شێوازی دروست و ڕەوایە و بەپێی سوننەتە. 4- دواکەوتن: بەوەی کە لە ئیمامەکەی دوابکەوێت؛ بە شێوەیەک کە لە شوێنکەوتن دەری بکات، وەک ئەوەی ئیمام ڕکوع ببات و نوێژخوێن هەر بە پێوە بمێنێتەوە هەتا ئیمام نزیک دەبێتەوە لە هەستانەوە لە ڕکوع، ئەمە پێچەوانەی شەرعە و حەرامە، مەگەر بەهۆی پۆزشێكەوە بێت وەک نەخۆشی یان پیری.