ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: (ਕਿਯਾਮਤ) ਕਦੋਂ ਆਵੇਗੀ?" ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ:

ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: (ਕਿਯਾਮਤ) ਕਦੋਂ ਆਵੇਗੀ?" ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ:

ਹਜ਼ਰਤ ਅਨਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: (ਕਿਯਾਮਤ) ਕਦੋਂ ਆਵੇਗੀ?" ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਲਈ ਕੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ?" ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਸਿਵਾਏ ਇਸਦੇ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।" ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹੋ।" ਅਨਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ, ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਦੇ ਇਹ ਕਹਿਣ ਨਾਲ: 'ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹੋ।'" ਅਨਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੈਂ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਅਤੇ ਅਬੂ ਬਕਰ ਅਤੇ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਇਸ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਾਂਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਵਰਗੇ ਅਮਲ ਨਾ ਕਰਾਂ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੂੰ ਇਕ ਅਰੇਬੀ ਮਰਦ, ਜੋ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਤੂੰ ਉਸਦੇ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਨੇਕ ਕੰਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਹਨ?"** ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਮੈਂ ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਨੇਕ ਕੰਮ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਸਿਵਾਏ ਇਸਦੇ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।"** ਉਸ ਨੇ ਦੂਜੇ ਕਿਸੇ ਦਿਲੀ, ਜਿਸਮੀ ਜਾਂ ਮਾਲੀ ਇਬਾਦਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਇਬਾਦਤਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਂ ਹਨ।ਅਸਲ ਸੱਚਾ ਪਿਆਰ ਹੀ ਨੇਕੀ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ: **"ਤੂੰ ਜਨਤ ਵਿਚ ਉਸੇ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸਨੂੰ ਤੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈਂ।"** ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਈ। ਫਿਰ ਅਨਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ, ਅਬੂ ਬਕਰ ਅਤੇ ਉਮਰ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਸਦੇ ਅਮਲ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਰਗੇ ਨਾ ਹੋਣ।

فوائد الحديث

ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਦੀ ਉਸ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹੀ ਦਿਆਨਤਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਮਝਦਾਰੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਉਹ ਗੱਲ ਦੱਸਣਗੇ ਜੋ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਉਸਦੀ ਬਚਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ: ਆਖ਼ਿਰਤ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਨੇਕੀ ਵਾਲਾ ਕੰਮ।

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਬੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਪਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਲਈ ਤਿਆਰ ਅਤੇ ਚੌਕਸ ਰਹੇ।

ਅੱਲਾਹ, ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਅਤੇ ਨੇਕਕਾਰ ਮੋਮਿਨਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਹੈ,ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਰਿਕਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਦੇ ਇਸ ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ: **"ਤੂੰ ਉਸੇ ਨਾਲ ਹੈਂ ਜਿਸਨੂੰ ਤੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈਂ"** — ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਦਰਜੇ ਜਾਂ ਰੁਤਬੇ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਹੋਣਗੇ,ਬਲਕਿ ਮਕਸਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਜਨਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ, ਭਾਵੇਂ ਦਰਜਾ ਵੱਖਰਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਥਾਂ ਦੂਰ ਹੋਵੇ, ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕੇਗਾ।

ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਵੱਲ ਰਾਹਨਮਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ **ਉਸ ਕੰਮ ਵੱਲ ਲਾਏ ਜੋ ਉਸ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇ**,ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਪੁੱਛਣ ਤੋਂ ਬਚੇ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਫ਼ਾ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ।

التصنيفات

Belief in the Last Day, Acts of Heart