ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਿਤਰ ਦੀ ਜਕਾਤ ਫਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਖਜੂਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਜੌ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਜਕਾਤ ਹਰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਤੇ…

ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਿਤਰ ਦੀ ਜਕਾਤ ਫਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਖਜੂਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਜੌ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਜਕਾਤ ਹਰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦ, ਮਰਦ ਤੇ ਔਰਤ, ਛੋਟੇ ਤੇ ਵੱਡੇ ਮੂੰਹ ਮੂੰਹ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਜਕਾਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਮਸਜਿਦ ਜਾਂ ਜ਼ੁਮਾਂਤ ਵੱਡੇ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।

ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਨ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਿਤਰ ਦੀ ਜਕਾਤ ਫਰਜ਼ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਖਜੂਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਜੌ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਜਕਾਤ ਹਰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦ, ਮਰਦ ਤੇ ਔਰਤ, ਛੋਟੇ ਤੇ ਵੱਡੇ ਮੂੰਹ ਮੂੰਹ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ’ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਜਕਾਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਮਸਜਿਦ ਜਾਂ ਜ਼ੁਮਾਂਤ ਵੱਡੇ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਫਿਤਰ ਦੀ ਜਕਾਤ ਫਰਜ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਇੱਕ ਸਾੜ੍ਹ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਜ਼ਨ ਚਾਰ ਅਮਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਦ: ਇੱਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ।, ਜੋ ਖਜੂਰ ਜਾਂ ਜੌ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਫਿਤਰ ਦੀ ਜਕਾਤ ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲਈ ਫਰਜ ਹੈ — ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗ਼ੁਲਾਮ, ਮਰਦ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਔਰਤ, ਛੋਟਾ ਜਾਂ ਵੱਡਾ — ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਵੱਧ ਹੋਵੇ। ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜਕਾਤ ਫਿਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਮਾਜ਼-ਏ-ਈਦ ਲਈ ਮਸਜਿਦ ਜਾਂ ਮੈਦਾਨ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।

فوائد الحديث

ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੀ ਜਕਾਤ-ਏ-ਫਿਤਰ ਛੋਟੇ ਤੇ ਵੱਡੇ, ਆਜ਼ਾਦ ਤੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਹਰ ਇੱਕ ਲਈ ਫਰਜ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਹਕ਼ਦਾਰ ਵਲੀ ਜਾਂ ਸਰਦਾਰ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਦਮੀ ਆਪਣੀ, ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਲੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਉਸ 'ਤੇ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਫਿਤਰ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜਨੀਂ (ਗਰਭ ਵਿੱਚ ਬੱਚਾ) 'ਤੇ ਜਕਾਤ-ਏ-ਫਿਤਰ ਫਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਲਾਹੀਅਤਮੰਦ (ਮੁਸਤਹਬ) ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।

ਜ਼ਕਾਤ-ਏ-ਫਿਤਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਚੀਜ਼ ਨਿਕਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਆਮ ਰੋਟੀ-ਰਾਸ਼ਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਜਕਾਤ-ਏ-ਫਿਤਰ ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿਕਾਲੀ ਜਾਵੇ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਵਕਤ ਈਦ ਦੀ ਸਵੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਾਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਨਿਕਾਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

التصنيفات

Zakat-ul-Fitr (Minor-Eid Charity)