ਕ਼ਿਆਮੇ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਦੋ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਹਿਲਦੇ ਜਦ ਤੱਕ ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਨਾ ਜਾਵੇ:ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੱਥੇ ਬਿਤਾਈ? ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ ਕਿਸ ਲਈ…

ਕ਼ਿਆਮੇ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਦੋ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਹਿਲਦੇ ਜਦ ਤੱਕ ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਨਾ ਜਾਵੇ:ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੱਥੇ ਬਿਤਾਈ? ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ ਕਿਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ? ਉਸਦਾ ਦੌਲਤ ਕਿੱਥੋਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕੀਤੀ? ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਕਠਨਾਈਆਂ ਭੁਗਤਣੀਆਂ ਪਈਆਂ?

ਅਬੂ ਬਰਜ਼ਹ ਅਲ-ਅਸਲਮੀ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੱਲਾਹ ਸਲੱਲਾਹੂ ਅਲੈਹੀ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਕ਼ਿਆਮੇ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਦੋ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਹਿਲਦੇ ਜਦ ਤੱਕ ਉਸ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਨਾ ਜਾਵੇ:ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਕਿੱਥੇ ਬਿਤਾਈ? ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ ਕਿਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ? ਉਸਦਾ ਦੌਲਤ ਕਿੱਥੋਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕੀਤੀ? ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਕਠਨਾਈਆਂ ਭੁਗਤਣੀਆਂ ਪਈਆਂ?»

[صحيح] [رواه الترمذي]

الشرح

ਨਬੀ ਸਲੱਲਾਹੂ ਅਲੈਹੀ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕ਼ਿਆਮੇ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਹਿਸਾਬ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪਾਸਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ — ਨਾ ਜੰਨਤ ਨੂੰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਰਕ ਨੂੰ — ਤਕ਼ਿ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਪਹਿਲਾ: ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਕਿ ਉਸਨੇ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਬਿਤਾਈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਖਰਚ ਕੀਤਾ। ਦੂਜਾ: ਉਸਦਾ ਗਿਆਨ — ਕੀ ਉਸਨੇ ਗਿਆਨ ਖਾਲਸਾ ਖ਼ਾਲਿਸ਼ਾ ਖ਼ੁਦਾ ਲਈ ਲੱਭਿਆ? ਕੀ ਉਸਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾਇਆ? ਤੀਜਾ: ਉਸਦਾ ਧਨ — ਕਿੱਥੋਂ ਕਮਾਇਆ? ਕੀ ਇਹ ਹਲਾਲ ਸੀ ਜਾਂ ਹਰਾਮ? ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਖਰਚ ਕੀਤਾ? ਕੀ ਉਹ ਖਰਚ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਲਈ ਸੀ ਜਾਂ ਉਹਨੂੰ ਨਾਰਾਜ਼ ਕਰਦਾ? ਚੌਥਾ: ਉਸਦਾ ਸਰੀਰ, ਤਾਕਤ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ — ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਿਆ?

فوائد الحديث

ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਤਾ‘ਆਲਾ ਨੂੰ ਰਾਜ਼ੀ ਕਰੇ।

ਰੱਬ ਦੀਆਂ ਨੇਮਤਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਹਨ, ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇਮਤਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਹੇ। ਇਸ ਲਈ, ਬੰਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਰੱਬ ਦੀਆਂ ਨੇਮਤਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤੇ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਰੱਜੀ ਕਰੇ।

التصنيفات

The Hereafter Life