فوائد الحديث

ਮਰਦ 'ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਦੋ ਬੀਵੀਆਂ ਜਾਂ ਵਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੀਵੀਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਇਨਸਾਫ ਕਰੇ। ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਹਰਾਮ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਵੱਲ ਝੁਕਾਵ ਰਖੇ ਤੇ ਦੂਜੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਕਰੇ — ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਵੱਸ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਨਫ਼ਕਾ (ਖਰਚਾ), ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰਨਾ, ਚੰਗਾ ਸਲੂਕ ਕਰਨਾ ਆਦਿ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਵੱਸ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੰਡ (ਕਿਸ ਬੀਵੀ ਕੋਲ ਕਿੰਨੀ ਰਾਤ ਰਹਿਣਾ), ਖਰਚਾ, ਸਲੂਕ ਆਦਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਫ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਵੱਸ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਿਲੀ ਮੋਹ ਜਾਂ ਰੂਹਾਨੀ ਝੁਕਾਵ, ਉਹ ਇਸ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ। ਇਥੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਇਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ:

**{ਤੁਸੀਂ ਚਾਹ ਕੇ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਪੂਰਾ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ}** \[ਅਨ-ਨਿਸਾ: 129] — ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁਰਾਦ ਦਿਲੀ ਝੁਕਾਵ ਹੈ, ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ।

ਸਜ਼ਾ ਅਮਲ ਦੇ ਹੀ ਮਾਤਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਨੇ ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੀਵੀ ਵੱਲ ਝੁਕਾਵ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਨਾਲ ਜੁਲਮ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਹ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾਸਾ ਦੂਜੇ ਨਾਲੋਂ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਏਗਾ — ਤਾਕਿ ਉਸ ਦੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਜੁਲਮ ਦੀ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖਣਯੋਗ ਸਜ਼ਾ ਹੋਵੇ।

ਅਦਮੀ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਇਜ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਮਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹੱਕ ਖੁਦ ਲਾਲਚ ਅਤੇ ਕਮੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਜੇ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਡਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਬੀਵੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਬੀਵੀ ਰੱਖਣਾ ਮੰਦੂਹ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦਾ ਹੈ: {ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਨਸਾਫ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ ਦਾ ਡਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ ਬੀਵੀ ਰੱਖੋ} \[ਅਨ-ਨਿਸਾ: 3]।