الشرح

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਹੁਨੈਨ ਵੱਲ ਨਿਕਲੇ — ਜੋ ਤਾਇਫ਼ ਅਤੇ ਮੱਕਾ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ ਵਾਦੀ ਹੈ — ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਹਾਬਾ ਵੀ ਸਨ ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਤਦੋਂ ਉਹ ਇਕ ਦਰੱਖਤ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘੇ ਜਿਸਨੂੰ "ਜ਼ਾਤ ਅਨਵਾਤ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਰਥਾਤ: ਇੱਕ ਐਸਾ ਦਰੱਖਤ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਟਕਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਮੁਸ਼ਰੀਕ ਇਸ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਤਾਕ਼ੀਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਆਦਿ ਲਟਕਾਉਂਦੇ ਸਨ ਬਰਕਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ। ਤਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਤੋਂ ਦਰਖ਼ਾਸਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਇਕ ਐਸਾ ਹੀ ਦਰੱਖਤ ਮੁਕਰਰ ਕਰ ਦਿਓ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਲਟਕਾ ਸਕੀਏਂ ਬਰਕਤ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ; ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਹ ਸਮਝ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾਅੱਜੁਬ ਅਤੇ ਇਨਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ “ਸੁਭਾਨੱਲਾਹ” ਆਖਿਆ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਤਆਜ਼ੀਮ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਗੱਲ ਮੂਸਾ (ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ) ਦੀ ਕੌਮ ਦੀ ਉਸ ਗੱਲ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ: **{ਸਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਬਣਾ ਦੇ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਬੂਦ ਹਨ}**। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਬੁੱਤਾਂ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇੱਛਾ ਜਤਾਈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਬੁੱਤ ਹੋਣ, ਜਿਵੇਂ ਮੁਸ਼ਰਿਕਾਂ ਦੇ ਹਨ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਵਾਜ਼ਿਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਹ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਉਮੱਤ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ।