ਉਲਮਾਂ ਦਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਇੱਤਫ਼ਾਕ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਨਜਾਸਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੰਗ, ਸੁਆਦ ਜਾਂ ਗੰਧ ਬਦਲ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਪਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਚਾਹੇ…

ਉਲਮਾਂ ਦਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਇੱਤਫ਼ਾਕ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਨਜਾਸਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੰਗ, ਸੁਆਦ ਜਾਂ ਗੰਧ ਬਦਲ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਪਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਉਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵੱਧ।

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਉਲਮਾਂ ਦਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਇੱਤਫ਼ਾਕ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਨਜਾਸਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰੰਗ, ਸੁਆਦ ਜਾਂ ਗੰਧ ਬਦਲ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਪਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਉਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵੱਧ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਉਹ ਸ਼ਖ਼ਸ ਜੋ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਕੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾ ਕੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਝਾਟੇ ਮਾਰੇ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੱਕ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ — ਜਿਸਨੂੰ "ਖੈਸ਼ੂਮ" ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — 'ਚ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਸੁਨਨਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਨੱਕ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰੇ ਤਾਂ ਜੋ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਟ ਸਕਣ। ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਵੁਦੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਹਿਦਾਇਤ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਖਿੱਚਣ (ਇਸਤਿਸ਼ਨਾਕ) ਨਾਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਨੱਕੋਂ ਪਾਣੀ ਨਿਕਾਲਣਾ (ਇਸਤਿਨਸਾਰ) ਇਸ ਗੰਦਗੀ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸਤਿਨਸਾਰ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਇਸਤਿਸ਼ਨਾਕ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

"ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਸੌਣ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਯਬੀਤ' ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ 'ਬੀਤਣਾ' ਸਿਰਫ਼ ਰਾਤ ਦੇ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਲੰਬੇ ਤੇ ਗਹਿਰੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।"

**ਇਸ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਸ਼ੈਤਾਨ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।**

التصنيفات

Method of Ablution