فوائد الحديث

Humbja e përgjegjësisë ligjore te njeriu ndodh ose për shkak të gjumit, i cili e privon nga zgjimi për t'i kryer obligimet; ose për shkak të moshës së re dhe fëmijërisë, që e bën të paaftë për përgjegjësi; ose për shkak të çmendurisë, e cila shkakton çrregullime në funksionet mendore ose gjendjeve të ngjashme, siç është dehja. Andaj, kushdo që humb aftësinë për të dalluar dhe për të pasur perceptim të saktë, rrjedhimisht për shkak të ndonjërit prej këtyre tri shkaqeve e humb aftësinë për të qenë përgjegjës për veprimet e tij, atëherë Allahu me drejtësinë, butësinë dhe bujarinë e Tij, ia heq përgjegjësinë - qortimin për çfarëdo lloj gabimi ose mangësie që mund të bëjë në raport me të drejtat e Allahut të Lartësuar.

Mosshkrimi i mëkateve për ta nuk bie ndesh me vlefshmërinë e disa gjykimeve të kësaj bote për ta. Për shembull, nëse një i çmendur vret dikë, për të nuk ka ndëshkim me hakmarrje e as shlyerje (ar. kefarah), por përgjegjësia për gjakun (dëmshpërblimin) bie mbi familjen e tij të afërt.

Shenjat e moshës së pubertetit janë tri: dalja e spermës, qoftë përmes ëndrrave, qoftë në forma të tjera; rritja e qimeve në vendet e turpshme dhe mbushja e moshës pesëmbëdhjetëvjeçare. Për femrën shtohet edhe një shenjë e katërt: menstruacionet.

Subkiu ka thënë: "Sabija (fëmija i vogël) është vetë gulami (fëmija i voglël)." Ndërkaq, të tjerët kanë thënë: "Fëmija kur është në barkun e nënës quhet xhenin (embrion) e, pasi lind, quhet sabij (foshnjë). Pasi të jetë larguar nga gjiri, quhet gulam deri në moshën shtatëvjeçare. Pastaj quhet jafi' (i ri) deri në moshën dhjetëvjeçare. Pastaj hazur deri në moshën pesëmbëdhjetëvjeçare." Megjithatë, gjykimi përfundimtar është se në të gjitha këto faza ai quhet sabij (fëmijë), siç e ka theksuar Sujutiu.