إِنَّ اللهَ سَيُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

إِنَّ اللهَ سَيُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

از عبدالله بن عَمرو بن العاص رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «إِنَّ اللهَ سَيُخَلِّصُ رَجُلًا مِنْ أُمَّتِي عَلَى رُءُوسِ الْخَلَائِقِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، فَيَنْشُرُ عَلَيْهِ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ سِجِلًّا، كُلُّ سِجِلٍّ مِثْلُ مَدِّ الْبَصَرِ، ثُمَّ يَقُولُ: أَتُنْكِرُ مِنْ هَذَا شَيْئًا؟ أَظَلَمَكَ كَتَبَتِي الْحَافِظُونَ؟ فَيَقُولُ: لَا يَا رَبِّ، فَيَقُولُ: أَفَلَكَ عُذْرٌ؟ فَيَقُولُ: لَا يَا رَبِّ، فَيَقُولُ: بَلَى إِنَّ لَكَ عِنْدَنَا حَسَنَةً، فَإِنَّهُ لَا ظُلْمَ عَلَيْكَ الْيَوْمَ، فَتُخْرَجُ بِطَاقَةٌ فِيهَا: أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، فَيَقُولُ: احْضُرْ وَزْنَكَ، فَيَقُولُ: يَا رَبِّ مَا هَذِهِ الْبِطَاقَةُ مَعَ هَذِهِ السِّجِلَّاتِ؟ فَقَالَ: إِنَّكَ لَا تُظْلَمُ، قَالَ: فَتُوضَعُ السِّجِلَّاتُ فِي كِفَّةٍ، وَالْبِطَاقَةُ فِي كِفَّةٍ، فَطَاشَتِ السِّجِلَّاتُ، وَثَقُلَتِ الْبِطَاقَةُ، فَلَا يَثْقُلُ مَعَ اسْمِ اللهِ شَيْءٌ»: «الله در روز قیامت و در برابر خلایق مردی از امت مرا برگزیده و برای او نود و نه کارنامه را می‌گشاید که هر کارنامه تا جایی که چشم می‌بیند گسترده است، سپس می‌فرماید: آیا چیزی از این را انکار می‌کنی؟ آیا نویسندگان ثبت کنندهٔ من به تو ظلم کرده‌اند؟ او می‌گوید: نه ای پروردگار. پس می‌فرماید: آیا عذری داری؟ می‌گوید: نه ای پروردگار. می‌فرماید: اما تو نزد ما یک حسنه داری و امروز ظلمی بر تو نمی‌شود. پس تکه کاغذ و کارتی بیرون آورده می‌شود که در آن نوشته شده: اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا عبده و رسوله. به او گفته می‌شود: آماده‌ی وزن شدن باش. وی می‌گوید: پروردگارا این تکه کاغذ در برابر آن کارنامه‌ها چه حساب می‌شود؟! می‌فرماید: به تو ستم نخواهد شد. پس کارنامه‌ها در یک کفه [ترازو] گذاشته می‌شود و آن تکه کاغذ در یک کفه و کارنامه‌ها سبک می‌شوند و آن تکه کاغذ سنگینی می‌کند؛ چون همراه با نام الله چیزی سنگینی نمی‌کند».

[صحیح است]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر می‌دهد که الله در روز قیامت و در برابر خلایق، مردی از امتش را برمی‌گزیند که او را برای حساب صدا می‌زنند و نود و نه کارنامه را که صحیفه‌های اعمال بد اوست و در دنیا انجام داده می‌آورند که طول هر کارنامه تا جایی است که چشم کار می‌کند. سپس الله عزوجل به این مرد می‌گوید: آیا چیزی را که در این کارنامه‌ها نوشته شده انکار می‌کنی؟ آیا ملائکهٔ حافظ من [با نوشتن چیزی خلاف واقع] به تو ظلم کرده‌اند؟ آن مرد می‌گوید: نه ای پروردگار. پس الله عزوجل می‌فرماید: آیا برای کارهای بدی که در دنیا کرده‌ای عذری داری؟ مانند اینکه آنها را از روی خطا یا نادانی انجام داده باشی؟ آن مرد می‌گوید: نه ای پروردگار، عذری ندارم. پس الله عزوجل می‌فرماید: اما نزد ما حسنه‌ای داری و امروز بر تو ظلمی نمی‌شود. پس تکه کاغذی بیرون آورده می‌شود که در آن نوشته شده: اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا عبده ورسوله. آنگاه الله عزوجل خطاب به این مرد می‌فرماید: برای وزن شدن آماده باش. آن مرد از روی تعجب می‌گوید: پروردگارا، مگر این تکه کاغذ در برابر این کارنامه‌ها چه وزنی دارد؟! الله عزوجل می‌فرماید: ظلمی به تو نمی‌رود. پس کارنامه‌ها در یک کفه و تکه کاغذ در کفه‌ای دیگر گذاشته می‌شود و کفه‌ای که کارنامه‌ها در آن است سبک می‌شود و کفه‌ای که آن تکه کاغذ در آن است سنگینی می‌کند و به این ترتیب الله او را می‌آمرزد.

فوائد الحديث

عظمت و بزرگی کلمهٔ توحید: لا اله الا الله و سنگینی آن در میزان.

تنها گفتن لا اله الا الله با زبان کافی نیست بلکه باید به معنایش علم داشت و به مقتضایش عمل کرد.

اخلاص و قوت توحید سبب پاک شدن گناهان است.

ایمان مردم بر حسب تفاوت و برتری اخلاصی است که در دل دارند. چنانکه گاها برخی از مردم این کلمه را می‌گویند اما به اندازهٔ گناهان‌شان عذاب می‌شوند.

التصنيفات

ايمان به آخرت, فضيلت هاى توحيد