“មិនមែនជាទង្វើរបស់អ្នកមានជំនឿឡើយដែលរូបគេមានអ្វីត្រូវផ្ដាំផ្ញើ…

“មិនមែនជាទង្វើរបស់អ្នកមានជំនឿឡើយដែលរូបគេមានអ្វីត្រូវផ្ដាំផ្ញើ ហើយគេទុកឲ្យរំលងបីយប់ដោយមិនបានសរសេរបណ្ដាំនោះ

អំពី អ៊ិពនូអ៊ូមើរ رضي الله عنهما ពិតណាស់ គាត់បានឮរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “មិនមែនជាទង្វើរបស់អ្នកមានជំនឿឡើយដែលរូបគេមានអ្វីត្រូវផ្ដាំផ្ញើ ហើយគេទុកឲ្យរំលងបីយប់ដោយមិនបានសរសេរបណ្ដាំនោះ”។ អាប់ទុលឡោះ ពិន អ៊ូមើរ رضي الله عنهما បាននិយាយ៖ ចាប់តាំងពីពេលដែលខ្ញុំបានឮរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ មានប្រសាសន៍ដូច្នេះមក ខ្ញុំមិនដែលទុកឲ្យយប់ណាមួយរំលងផុតទៅដោយមិនបានសរសេរពាក្យបណ្ដាំនោះឡើយ។

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ណាពី ﷺ លោកបានប្រាប់ថា មិនគប្បីនោះឡើយសម្រាប់អ្នកមូស្លីមដែលខ្លួនមានអ្វីត្រូវផ្ដាំផ្ញើ ទាក់ទងនឹងសិទ្ធិ ឬទ្រព្យសម្បត្តិ បើទោះបីជាតិចក៏ដោយ ហើយគេទុកឲ្យរំលងបីយប់ដោយមិនបានសរសេរបណ្ដាំនោះ។ អាប់ទុលឡោះ ពិន អ៊ូមើរ رضي الله عنهما បាននិយាយ៖ ចាប់តាំងពីពេលដែលខ្ញុំបានឮរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ មានប្រសាសន៍ដូច្នោះមក ខ្ញុំមិនដែលទុកឲ្យយប់ណាមួយរំលងផុតទៅដោយមិនបានសរសេរពាក្យបណ្ដាំនោះឡើយ។

فوائد الحديث

បង្គាប់ប្រើឲ្យសរសេរពាក្យបណ្តាំ និងរួសរាន់ក្នុងការសរសេរវា ដើម្បីជាការបញ្ជាក់ពីវា និងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាម ក៏ដូចជាត្រៀមខ្លួនចំពោះសេចក្តីស្លាប់ ដោយធានា និងកំណត់វត្ថុបំណងរបស់វាមុននឹងជាប់គាំង ឬរវល់នឹងអ្វីមួយ។

អត្ថន័យនៃពាក្យបណ្តាំ គឺកិច្ចសន្យា ពោលគឺគេដាក់កិច្ចសន្យាឲ្យបុគ្គលណាម្នាក់ចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនក្រោយពេលស្លាប់ ឬដាក់កិច្ចសន្យាឲ្យបុគ្គលណាម្នាក់មើលថែកូនចៅតូចៗរបស់ខ្លួន ឬក៏ដាក់កិច្ចសន្យាឲ្យបុគ្គលណាម្នាក់ធ្វើកិច្ចការណាមួយដែលខ្លួនគ្រប់គ្រងក្រោយពេលស្លាប់។

ពាក្យបណ្តាំមានបីប្រភេទ៖ ១. ជាប្រការស៊ូណិត(គួរគប្បី)៖ វាជាពាក្យបណ្តាំដែលផ្តាំផ្ញើឲ្យចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិមួយចំនួនរបស់ខ្លួនក្នុងផ្លូវល្អ និងផ្លូវសប្បុរសដើម្បីឲ្យបានផលបុណ្យដល់ខ្លួនក្រោយពេលស្លាប់។ ២. ជាប្រការវ៉ាជិប(ចាំបាច់)៖ វាជាពាក្យបណ្តាំដែលផ្តាំផ្ញើឲ្យបំពេញនូវសិទ្ធិមួយចំនួនដែលចាំបាច់មកលើរូបគេ មិនថាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិរបស់អល់ឡោះ ដូចជាដកហ្សាកាត់ដែលរូបគេពុំទាន់បានដក ឬការពិន័យជាដើមក្នុងចំណោមប្រការដែលច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាមតម្រូវមកលើរូបគេ និងមិនថាពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិរបស់កូនចៅអាហ្ទាំ ដូចជាបំណុល និងបំពេញនូវទំនុកចិត្តជាដើម។ ៣. ជាប្រការហារ៉ាំ(ហាមឃាត់)៖ ប្រសិនបើពាក្យបណ្តាំនោះចាត់ចែងលើសពីមួយភាគបីនៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ឬធ្វើបណ្តាំមតកដល់អ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលមរតកហើយ។

ឧត្តមភាពរបស់អ៊ិពនូអ៊ូមើរ رضي الله عنهما និងការរួសរាន់របស់គាត់ក្នុងការប្រព្រឹត្តអំពើល្អ ព្រមទាំងដើរតាមច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាម។

អ៊ិពនូ ទើគីគុលអ៊ីត បាននិយាយថា៖ ការផ្តល់ការអនុញ្ញាតក្នុងរយៈពេលពីរ ឬបីយប់ គឺដើម្បីបំបាត់ការលំបាក។

អ្វីដែលសំខាន់គប្បីកត់ត្រាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ពីព្រោះជួយឲ្យរក្សាបានល្អ និងធានាការការពារសិទ្ធិទាំងឡាយ។

التصنيفات

Bequest