ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਅੱਲਾਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਪਤ ਕਰੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਇਆ

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਅੱਲਾਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਪਤ ਕਰੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਇਆ

ਹਜ਼ਰਤ ਆਇਸ਼ਾ ਉਮੁਲ ਮੋਮੀਨਾਤ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੀਮਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਹ ਖੜੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇ, ਫਰਮਾਇਆ: ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਅੱਲਾਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਪਤ ਕਰੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਇਆ»।ਹਜ਼ਰਤ ਆਇਸ਼ਾ ਉਮੁਲ ਮੋਮੀਨਾਤ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ: «ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਕਬਰ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਨਾ ਬਣਾਉਣ»।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਹਜ਼ਰਤ ਆਇਸ਼ਾ ਉਮੁਲ ਮੋਮੀਨਾਤ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੌਲਤ ਹੋਏ, ਫਰਮਾਇਆ:«ਅੱਲਾਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਪਤ ਕਰੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰਹਿਮ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰੇ; ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਇਆ—ਚਾਹੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਈ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉੱਥੇ ਜਾਂ ਉਸ ਵੱਲ ਨਮਾਜ਼ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ»। ਫਿਰ ਹਜ਼ਰਤ ਆਇਸ਼ਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ: «ਜੇ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਅਸਹਾਬ ਨੂੰ ਡਰ ਨਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਕਬਰ ਨਾਲ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜੋ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ»।

فوائد الحديث

ਇਹ ਉਸਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਵਸੀਅਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਹੁਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ (ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਨਾਜ਼ਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਛੱਡ ਕੇ) ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਪਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਕੜੀ ਮਨਾਈ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਕਰਨ, ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਫਿਰਨਾ, ਉਸ ਦੇ ਕੋਨਾਂ ਨਾਲ ਛੁਹਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬੁਲਾਉਣਾ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਭ ਸ਼ਿਰਕ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ।

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੀ ਤੌਹੀਦ ਨਾਲ ਗਹਿਰੀ ਵੱਫਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਲਾਗ ਰਿਹੀ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਬਰਾਂ ਦੀ ਤਾਜ਼ੀਮ (ਅਤਿ ਅਦਬ) ਤੋਂ ਡਰ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਿਰਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਕਬਰ ਨਾਲ ਸ਼ਿਰਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹਿਦਾਇਤ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ।

ਸਾਥੀਆਂ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਮ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਵਸੀਅਤ ਅਨੁਸਾਰ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤੌਹੀਦ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖਿਆ।

ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਮਨਾਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਬਰਾਂ ‘ਤੇ ਇਮਾਰਤ ਬਣਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਿਵਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ।

ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਵੇ, ਚਾਹੇ ਉੱਥੇ ਮਸੀਤ ਨਾ ਵੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੋ।

التصنيفات

Oneness of Allah's Worship, Visiting the Graves