فوائد الحديث

بیان محال بودن خواب برای الله سبحانه وتعالی؛ زیرا خواب از نقائص است و او از آن منزه است.

الله تعالی هر کس از بندگانش را که بخواهد عزت می‌دهد و هر کس را که بخواهد خوار می‌کند، و هر که را بخواهد هدایت می‌کند و هر که را بخواهد گمراه می‌سازد.

اعمال (بندگان) هر روز و هر شب به سوی الله بالا برده می‌شود و در این امر، تشویقی برای بندگان است تا الله عزوجل را در شب و روز خود مراقبت کنند.

حدیث دلالت بر عدل الله سبحانه و حسن تدبیر او در امور مخلوقاتش دارد، و بدون شک این از صفات کمال او جل وعلا است.

اثبات حجاب برای او سبحانه وتعالی —که همان نور حائل بین او و خلقش است— و اگر آن نبود، آنان [در صورت تجلی] می‌سوختند.

آجری می‌گوید: اهل حق، الله عزوجل را به آنچه خودش را به آن وصف کرده، و رسولش صلى الله عليه وسلم او را وصف کرده، و صحابه رضی الله عنهم او را وصف کرده‌اند، توصیف می‌کنند و این مذهب علمایی است که پیروی کرده و بدعت نگذاشته‌اند. پس اهل سنت برای الله آنچه را که او برای خودش از اسماء و صفات اثبات کرده، بدون تحریف، بدون تعطیل (نفی)، بدون تکییف (چگونگی قائل شدن) و بدون تمثیل (شبیه دانستن) ثابت می‌کنند، و آنچه را که او از خود نفی کرده، از او نفی می‌کنند، و در مورد آنچه که نه نفی و نه اثباتی درباره آن وارد نشده سکوت می‌کنند، الله تعالی می‌فرمایند: «هیچ چیزی مانند او نیست و اوست شنوای بینا».

نوری که صفت او سبحانه وتعالی است، غیر از نوری است که با آن احتجاب کرده، نوری که با آن احتجاب کرده، نوری مخلوق است، پس نور الله تعالی نوری است که شایسته او و ذات اوست، هیچ چیزی مانند او نیست، و آنچه پیامبر صلى الله عليه وسلم دیده، چیزی جز حجابی که بین الله و بندگانش هست، نبوده است.