الشرح

الله متعال نسبت به آنچه می دهد و آنچه می گیرد، حکمت و دانش تام و تصرف کامل و بجا دارد و هرکس به این خواست پروردگار اعتراض نموده و در برابر آن بایستد، گویا به قضا و قدری اعتراض نموده که عین مصلحت و حکمت و پایه و اساس عدل و صلاح است. از این رو رسول الله صلی الله علیه وسلم بیان می دارد که هرکس نسبت به قضای پروردگار ابراز نارضایتی کند و ناله و شیون سر دهد، بر مسیر درست و سنت و راه و روش ایشان قرار ندارد و بسوی کسانی مایل شده و انحراف پیدا کرده که چون بدی و شری به آنها برسد شکایت نموده و شیون سر می دهند؛ زیرا این افراد وابستگی شدیدی به دنیا دارند و با صبر نمودن بر مصیبت وارده، امید کسب پاداش و رضایت الله متعال را ندارند. و الله متعال از کسانی که ایمان ضعیفی دارند بری است، کسانی که چون مبتلا به مصیبتی شوند قلبا ابراز نارضایتی نموده و یا این نارضایتی را با سر دادن نوحه و واویلا و نابودی و هلاکت بر زبان می آورند و یا با کندن موها و پاره نمودن گریبان عملا نارضایتی خویش را ابراز می دارند و اینگونه عادت جاهلیت را زنده می کنند. اما دوستان الله کسانی هستند که چون دچار مصیبتی شوند، تسلیم قضای الله می گردند و می گویند: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ. أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»: «به راستی که ما از آنِ الله هستیم و به سوی او بازمی گردیم؛ اینها هستند که درودها و رحمتی از پروردگارشان برای شان است و همینان هدایت‏ یافتگانند».