فوائد الحديث

განსაცდელის მოსვლის შესახებ წინასწარი ინფორმირება იმისათვისაა, რომ ხალხი გაფრთხილდეს, მომზადდეს მათთვის და არ ჩაეფლოს მათში. ასევე, რომ მათ ალლაჰს შეევედრონ მოთმინებისა და ამ განსაცდელის ბოროტებისგან ხსნისათვის.

იმამ ან-ნავავი ამბობს: «მოციქულის (ალლაჰის ლოცვა და მშვიდობა მას) სიტყვები: "მჯდომარე მასში უკეთესია, ვიდრე მდგომარე...“ და შემდეგი ნაწილი მიუთითებს მის დიდ საფრთხეზე, მოუწოდებს მისგან თავის არიდებას, გაქცევას და დაშორებას. ასევე, ბოროტება და მისი განსაცდელი იმაზე იქნება დამოკიდებული, რამდენად იქნება ადამიანი მასში ჩართული».

იმამ ან-ნავავი ამბობს: «განსაცდელების დროს იძულებით მიყვანილი პირისთვის ცოდვა მოხსნილია, რაც შეეხება მკვლელობას – ის იძულებითაც კი არ ხდება ნებადართული, მკვლელობის ჩადენის იძულება არ წარმოადგენს გამართლებას, და ასეთ ქმედებაზე იძულებული პირი ცოდვაში ჩავარდება, ამ საკითხზე სწავლულებს შორის ერთსულოვნება (იჯმა‘) არსებობს».

იბნ ჰაჯარმა თქვა: «ზოგიერთი სწავლული ამბობს: თუ რომელიმე ჯგუფი უსამართლოდ აუჯანყდა იმამს, არ შეასრულა მასზე დაკისრებული მოვალეობები და ომი წამოიწყო, მაშინ მასთან ბრძოლა სავალდებულოა, ასევე, თუ მუსლიმთა ორი ჯგუფი ერთმანეთს ეომება, მაშინ ყოველ შემძლეს ევალება, შეაჩეროს მტყუანი და დაეხმაროს მართალს. – ეს არის უმრავლესობის პოზიცია, ზოგიერთი სწავლული კი განასხვავებს ამ საკითხს და ამბობს: თუ ომი ორ მუსლიმურ ჯგუფს შორის იმამისა და ცენტრალური მმართველობის გარეშე მიმდინარეობს, მაშინ ასეთი ბრძოლა აკრძალულია. ამგვარად, ამ თავის და სხვა ჰადისების გაგება სწორედ ამ კონტექსტში უნდა მოხდეს».

იმამ ან-ნავავი ამბობს: «სწავლულებს შორის განსხვავებული აზრები არსებობს განსაცდელის დროს ბრძოლასთან დაკავშირებით. 1. ზოგიერთი სწავლული მიიჩნევს, რომ მუსლიმთა შორის წარმოშობილ ფითნებში ბრძოლა არ არის ნებადართული, თუნდაც ვინმე სახლში შეიჭრას და მისი მოკვლა მოინდომოს, რადგან თავდამსხმელი შეიძლება თავის საქციელს სამართლიანად მიიჩნევდეს. ეს აზრი ემთხვევა საჰაბა აბუ ბაქრის (ალლაჰი იყოს მისით კმაყოფილი) და სხვათა მრწამსს. 2. აბდულლაჰ იბნ უმარი, 'იმრან იბნ ჰუსაინი (ალლაჰი იყოს მათით კმაყოფილი) და სხვები ამბობდნენ, რომ ფითნებში ჩარევა დაუშვებელია, თუმცა, თუ ვინმე უშუალოდ დაესხმება თავს, მან თავისი სიცოცხლე უნდა დაიცვას, ეს ორი შეხედულება ერთობლივად ფითნებში ჩაურევლობას ემხრობა. 3. უმრავლესობა საჰაბებისა, თაბი‘ინებისა და ისლამის დიდი სწავლულების თქმით, ფითნის დროს მართალი მხარის დახმარება სავალდებულოა და უსამართლოდ მებრძოლებთან ბრძოლა აუცილებელია. ამ მოსაზრებას ამყარებს ალლაჰის სიტყვები: {ებრძოლეთ იმ ჯგუფს, რომელიც ჩაგრავს, სანამ არ დამორჩილდება ალლაჰის ბრძანებას…} (ალ-ჰუჯურათ, 9) ეს არის ყველაზე სწორი მოსაზრება. რაც შეეხება ფითნების შესახებ მოსულ ჰადისებს, ისინი უნდა გავიგოთ ან იმ კონტექსტში, როდესაც მართალი მხარე ნათლად არ ჩანს, ან როდესაც ორივე დაპირისპირებული მხარე უსამართლოა და არც ერთ მათგანს არ აქვს გამართლებული შეხედულება».