هه‌ر كه‌سێ ب دروستی و ژ دل شاهده‌ بده‌ت كو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و كو موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌؛ خودێ دێ وی ل سه‌ر ئاگری…

هه‌ر كه‌سێ ب دروستی و ژ دل شاهده‌ بده‌ت كو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و كو موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌؛ خودێ دێ وی ل سه‌ر ئاگری حه‌رام كه‌ت

ئه‌نه‌سێ كوڕێ مالكی (خودێ ژێ ڕازی بیت) دبێژیت: پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ل سه‌ر ده‌واری بوو و موعاز ل پشت وی یێ سویار بوو، ئینا گۆت: ((ئه‌ی موعازێ كوڕێ جه‌به‌لی))، گۆت: ئه‌ز یێ ل بن فه‌رمانا ته‌ ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خودێ و به‌رده‌وام دێ د به‌رسڤا ته‌دا هێم و من داخوازا به‌خته‌وه‌رییێ یا كری ب به‌رسڤدانا ته‌، گۆت: ((ئه‌ی موعاز))، گۆت: ئه‌ز یێ ل بن فه‌رمانا ته‌ ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خودێ و به‌رده‌وام دێ د به‌رسڤا ته‌دا هێم و من داخوازا به‌خته‌وه‌رییێ یا كری ب به‌رسڤدانا ته‌، سێ جاران ئه‌ڤه‌ گۆت، پاشی پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ((هه‌ر كه‌سێ ب دروستی و ژ دل شاهده‌ بده‌ت كو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و كو موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌؛ خودێ دێ وی ل سه‌ر ئاگری حه‌رام كه‌ت))، گۆت: ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خودێ؛ ئه‌رێ ما ئه‌ز ڤی ده‌نگوباسی نه‌گه‌هینمه‌ خه‌لكی و دا پێ كه‌یفخۆش بن و ببیته‌ مزگینییه‌ك بۆ وان؟ گۆت: ((ئه‌گه‌ر ته‌ گۆتێ؛ دێ خۆ هێلنه‌ ب هیڤییا هندێڤه‌)). ده‌مێ مرنا موعازی نێزیك بووی؛ ئه‌ڤ تشته‌ گۆت، بۆ هندێ دا گونه‌هكار نه‌بیت.

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

موعازێ كوڕێ جه‌به‌لی (خودێ ژێ ڕازی بیت) ل پشت پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ل سه‌ر ده‌وارێ وی یێ سویار بوو، ئینا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گازی وی كر و گۆتێ: ئه‌ی موعاز؟ سێ جاران ئه‌ڤ گازییا خۆ دووباره‌ كر، ئه‌ڤه‌ ژی ژ به‌ر گرنگییا وی تشتێ دێ بێژیته‌ وی. هه‌ر جاره‌كا گازی موعازی دكر؛ موعازی (خودێ ژێ ڕازی بیت) به‌رسڤا وی ددا و دگۆتێ: (لَبَّيْكَ يَا رَسُولَ اللهِ وَسَعْدَيْكَ)، ئانكو: ئه‌ز یێ ل بن فه‌رمانا ته‌ ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خودێ و به‌رده‌وام دێ د به‌رسڤا ته‌دا هێم و من داخوازا به‌خته‌وه‌رییێ یا كری ب به‌رسڤدانا ته‌. پاشی پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆته‌ وی كو هه‌ر كه‌سێ ژ دل و بێی دره‌و شاهده‌ بده‌ت كو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و كو موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌، پاشی ئه‌گه‌ر ل سه‌ره ڤێ ڕه‌وشێ مر؛ خودێ دێ وی ل سه‌ر ئاگری حه‌رام كه‌ت. ئینا موعازی (خودێ ژێ ڕازی بیت) پرسیار ژ پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) كر كا ئه‌رێ ڤی ده‌نگوباسی نه‌گه‌هینیته‌ خه‌لكی و دا پێ كه‌یفخۆش بن و ببیته‌ مزگینییه‌ك بۆ وان؟ پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ترسا خه‌لك خۆ ب هێلنه‌ ب هیڤییا ڤێ په‌یڤێڤه‌ و كارێ وان یێ باش كێم بیت. له‌وا موعازی ئه‌و تشت بۆ كه‌سێ نه‌گۆت، هه‌تا به‌ری مرن بسه‌ردا بهێت، وی ده‌می گۆت، ئه‌ڤه‌ ژی ژ ترسێن هندێدا نه‌كو بكه‌ڤیته‌ د ناڤ گونه‌ها ڤه‌شارتنا زانینێدا.

فوائد الحديث

خۆبكێمزانینا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن)، ئه‌ڤه‌ ژی ده‌مێ موعاز ل پشت خۆ ل سه‌ر ده‌وارێ خۆ سویار كری.

ڕێكا فێركرنا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن)، چونكی وی گازیكرنا موعازی دووباره‌ كر، دا ئاگه‌هییا وی بۆ لایێ خۆ ڕاكێشیت ژ به‌ر وی تشتێ دێ بێژیت.

ژ مه‌رجێن شاهده‌دانا: (أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ) ئه‌ڤه‌یه‌ خودانێ ئه‌ڤێ شاهده‌دانێ یێ ڕاستگۆ بیت و یێ پشتڕاست بیت، نه‌ كو دره‌وان بكه‌ت یان گومان ل دۆر هه‌بن.

كه‌سێن ئێكتاپه‌رست هه‌تا هه‌تایێ نامیننه‌ د ناڤ ئاگرێ جه‌هنه‌مێدا، و ئه‌گه‌ر ژ به‌ر گونه‌هێن خۆ بۆ چه‌نده‌كێ بچنه‌ تێدا؛ پشتی ژ گونه‌هێن خۆ دهێنه‌ پاقژكرن دێ ژێ هێنه‌ ده‌رئێخستن.

قه‌در و بهایێ هه‌ردوو شاهده‌دانان بۆ وی كه‌سێ ژ دل و ڕاستگۆیانه‌ وان دبێژیت.

دروسته‌ مرۆڤ د هنده‌ك ڕه‌وش و كاوداناندا فه‌رمووده‌یێ ڤه‌نه‌گێڕیت ئه‌گه‌ر زانی دێ خرابییه‌ك ل سه‌ر ڤێ ڤه‌گێڕانێ په‌یدا بیت.