ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ? ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਿਮਰ ਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮ ਹਨ, ਜੇ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਕਸਮ ਖਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਪੱਕੀ ਨਿਭਾਵਣਗੇ। ਕੀ…

ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ? ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਿਮਰ ਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮ ਹਨ, ਜੇ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਕਸਮ ਖਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਪੱਕੀ ਨਿਭਾਵਣਗੇ। ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ? ਉਹ ਸਾਰੇ ਜਬਰਦਸਤ, ਗੁੱਸੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਵਾਲੇ ਹਨ»।

ਹਾਰਿਸਾ ਬਿਨ ਵਹਬ ਅਲ-ਖੁਜ਼ਾਈ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾ ਹੋਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ: «ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ? ਉਹ ਸਾਰੇ ਨਿਮਰ ਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮ ਹਨ, ਜੇ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਕਸਮ ਖਾਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਪੱਕੀ ਨਿਭਾਵਣਗੇ। ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ? ਉਹ ਸਾਰੇ ਜਬਰਦਸਤ, ਗੁੱਸੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਵਾਲੇ ਹਨ»।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਜੰਨਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਖਾਸ ਖੂਬੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ। ਜੰਨਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਸੀ "ਹਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਿਮਾਣਾ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ" ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਅੱਗੇ ਅਧੀਨ, ਇਨਕਿਸਾਰੀ ਅਤੇ ਇਬਾਦਤ ਵਿੱਚ ਨਿਮਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਅਤੇ ਹੱਕੀਰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਨਿਮਾਣੇ ਹੋਏ ਬੰਦੇ ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾ ਲੈਣ, ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਸਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਤੇ ਦੁਆ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਸੀ ਇਹ ਹਨ: ਹਰ «ਉਤੁੱਲ» — ਜੋ ਸਖ਼ਤ, ਰੁੱਖਾ, ਝਗੜਾਲੂ ਜਾਂ ਬਦਤਮੀਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਝੁਕਦਾ। «ਜਵਾ਼ਜ਼» — ਜੋ ਘਮੰਡੀ, ਬਹੁਤ ਖਾਣ ਵਾਲਾ, ਵੱਡੇ ਸਰੀਰ ਵਾਲਾ, ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਇਤਰਾਊਂਦਾ, ਅਤੇ ਬਦਅਖਲਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। «ਮੁਸਤਕਬਿਰ» — ਜੋ ਹੱਕ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਹੱਕੀਰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਜੰਨਤ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਤਰਗੀਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਰਾਬ ਆਦਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਤਵਾਜ਼ੁਅ (ਨਿਮਰਤਾ) ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵ ਜੱਲ ਲਈ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ — ਉਸਦੇ ਹੁਕਮ ਅਤੇ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਰਨ ਰਾਹੀਂ। ਅਤੇ ਮਖ਼ਲੂਕ ਲਈ ਤਵਾਜ਼ੁਅ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਘਮੰਡ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

ਇਬਨ ਹਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੰਨਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਸੀ ਇਹ (ਨਿਮਰ ਅਤੇ ਅੱਜਿਜ਼) ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਾਸੀ ਦੂਜੇ ਕਿਸਮ ਦੇ (ਘਮੰਡੀ ਅਤੇ ਜਬਰਦਸਤ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਦੋਹਾਂ ਗਰੁੱਪਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਖੂਬੀਆਂ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ।

التصنيفات

The Hereafter Life