الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਿਬਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: **ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਅਮਲ ਦੱਸਾਂ ਜੋ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਮਾਫੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਰੱਖਵਾਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਰਜੇ ਉੱਚੇ ਕਰਦੇ ਹਨ?** ਸਾਹਾਬਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: ਪਹਿਲਾ: ਵੁਜ਼ੂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕਰਨਾ, ਭਾਵੇਂ ਠੰਢਾ ਪਾਣੀ ਹੋਵੇ, ਪਾਣੀ ਘੱਟ ਮਿਲੇ, ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਦਰਦ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਰਤਣਾ ਪਵੇ। ਦੂਜਾ: ਮਸਜਿਦਾਂ ਤੱਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਦਮ ਚੱਲਣਾ — ਜੋ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਧੇਰੇ ਵਾਰ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਵਾਪਸੀ ਕਰਨਾ। ਤੀਜਾ: ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਵੇਲੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ, ਦਿਲ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ, ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਜਮਾਤ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਨਮਾਜ਼ ਪੂਰੀ ਕਰ ਲਏ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਚ ਹੀ ਦੂਜੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਅਮਲ ਸੱਚੇ ਰਿਬਾਤੇ ਹਨ; ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੇ ਰਸਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਰੂਹ ਵੱਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਫ਼ਸ ਦੀ ਖ਼ੁਆਹਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਾਤ ਦੇ ਕੇ ਸ਼ੱਕ ਅਤੇ ਫਿਤਨਾ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਹਿੰਸੇਸ਼ੀਨ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀਆਂ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਵੱਡਾ ਜਿਹਾਦ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਰਿਬਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।