فوائد الحديث

ਇਮਾਮ ਨਵਵੀ ਰਹਿਮਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇ: ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਰੋਜ਼ੇ ਨਾਲ ਨਾ ਤਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਉਠਾਵੇ, ਨਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ ਹੱਕ ਮਾਰੇ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਲੜਾਈ ਜਾਂ ਗਜ਼ਵਾ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਅਹੰਮ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ।

ਨਫਲ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਤਰਗ਼ੀਬ ਅਤੇ ਹੁਸਲਾ ਅਫ਼ਜ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਇਖਲਾਸ (ਇਖ਼ਲਾਸ ਨੀਅਤ) ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾ ਨਾ ਤਾਂ ਰਿਆ (ਦਿਖਾਵਾ), ਨਾ ਸ਼ੁਹਰਤ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੁਨਿਆਵੀ ਮਕਸਦ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸੰਦੀ ਰਹਿਮਹੁੱਲਾਹ ਨੇ : ਹਦੀਸ ਦੇ ਅਲਫ਼ਾਜ਼ **"ਫੀ ਸਬੀਲਿੱਲਾਹ"** (ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ) ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਰਾਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਖ਼ਲੂਸ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਮਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿ ਮੁਰਾਦ ਇਹ ਹੋਵੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾ ਉਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਏ ਜਦੋਂ ਉਹ ਗ਼ਜ਼ਵਾ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਦੂਜਾ ਮਤਲਬ — ਯਾਨੀ ਕਿ ਉਹ ਰੋਜ਼ਾ ਜਿਹਾਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ — ਇਹੀ ਮਾਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਹਿਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਬਨ ਹਜਰ ਰਹਿਮਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਹਦੀਸ ਦੇ ਅਲਫ਼ਾਜ਼ **"ਸੱਤਰ ਖ਼ਰੀਫ਼ (ਸਾਲਾਂ)"** ਵਿੱਚ "ਖ਼ਰੀਫ਼" ਸਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਇਸ ਤੋਂ ਮੁਰਾਦ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਹੈ।ਖ਼ਰੀਫ਼ (ਪਤਝੜ) ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਕਰ ਕਰਨ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੌਸਮ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਅਤੇ ਫਲ ਲੈਣ ਦਾ ਵਕਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮੌਸਮ ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਕੀ ਮੌਸਮਾਂ — ਗਰਮੀ, ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਬਸੰਤ — ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਬਰਕਤ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।