الشرح

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਬਾਰੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪਹੁੰਚੀ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਆਪ ﷺ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਏ ਅਤੇ ਖੁਤਬਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਮੈਨੂੰ ਜੰਨਤ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਦਿਖਾਈ ਗਈਆਂ; ਮੈਂ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਜਿੰਨੀ ਨੇਕੀ ਦੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਵੇਖੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖੇ, ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਜਿੰਨੀ ਬੁਰਾਈ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵੇਖੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗੇ ਵੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖੇ।ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉਹ ਦੇਖੋ ਜੋ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਜਾਣੋ ਜੋ ਮੈਂ ਜਾਣਿਆ ਹੈ — ਅੱਜ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ — ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਡਰ ਜਾਣਗੇ, ਘੱਟ ਹੱਸੋਗੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਰੋਂਗੇ। ਅਨਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ‘ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰੀ ਦਿਨ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ; ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਢੱਕ ਲਏ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਰੋਂਦੇ ਰਹੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨੱਕਾਂ ਤੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: ਅਸੀਂ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਵਜੋਂ, ਇਸਲਾਮ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਵਜੋਂ, ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ਵਜੋਂ ਰਾਜ਼ੀ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: ਮੇਰਾ ਪਿਉ ਕੌਣ ਹੈ? ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਤੇਰਾ ਪਿਉ ਫਲਾਂ ਹੈ।” ਤਦ ਇਹ ਆਇਤ ਨਾਜ਼ਲ ਹੋਈ: **{ਏ ਇਮਾਨ ਵਾਲੋ! ਉਹ ਗੱਲਾਂ ਨਾ ਪੁੱਛੋ ਜੋ ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸੀਆਂ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਣਗੀਆਂ।}** (ਸੂਰਹ ਮਾਇਦਾ: 101)