ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਅਮਾਨਤਦਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਧਰਮ ਨਹੀਂ।

ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਅਮਾਨਤਦਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਧਰਮ ਨਹੀਂ।

ਅਨਸ ਬਿਨ ਮਾਲਿਕ ਰਜ਼ੀਅੱਲ੍ਹਾ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਸਿੱਖਾਇਆ, ਉਹ ਸਿਰਫ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਕੀਤਾ: «ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਅਮਾਨਤਦਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਧਰਮ ਨਹੀਂ।»

[حسن لغيره] [رواه أحمد]

الشرح

ਅਨਸ ਬਿਨ ਮਾਲਿਕ ਰਜ਼ੀਅੱਲ੍ਹਾ ਅਨਹੁ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਵਕਤ ਸਾਨੂੰ ਖ਼ੁਤਬਾ ਦਿੰਦੇ ਜਾਂ ਨਸੀਹਤ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਜੋ ਵੀ ਕਰਦੇ, ਉਹ ਸਿਰਫ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ: ਜਿਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮਾਲ, ਜਾਨ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੋਵੇ, ਉਸਦਾ ਇਮਾਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ: ਜਿਸਦਾ ਵਾਅਦਾ ਅਤੇ ਅਹਦੇ-ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਇਮਾਨੀ ਭਰਿਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜੇ, ਉਸਦਾ ਧਰਮ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

فوائد الحديث

ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ ਅਤੇ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦੀ ਤਰਗੀਬ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਇਮਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਤੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ।

ਇਹ ਹਦੀਸ ਉਹਨਾਂ ਅਮਾਨਤਾਂ ਅਤੇ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਨ।

التصنيفات

Praiseworthy Morals