فوائد الحديث

ఇమాం అన్’నవవీ (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా అన్నారు: “ఈ హదీథులో ఎవరైతే సంపదను ధర్మబద్ధంగా మరియు దర్మబద్ధమైన మార్గాలలో సంపాదిస్తాడో, మరియు సంపదను ధర్మబద్ధంగా ఖర్చుచేస్తాడో, అటువంటి సంపద యొక్క ఘనత ఉన్నది.

ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం తన జాతి (ఉమ్మత్ యొక్క) పరిస్థితిని గురించి వివరించారు, మరియు వారి కొరకు ఈ లోకపు వైభవాలు, అలంకరణలు మరియు సౌందర్యాల కారణంగా వారి కొరకు ప్రలోభాలు ఎలా తెరవబడతాయో వివరించారు.

ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం యొక్క మార్గదర్శనం చేయు విధానం, ఉపమానాలు మరియు ఉదాహరణలతో కూడి ఉండి, అవి ఆ విషయపు అర్థానికి దగ్గరగా ఉంటాయి. అవి ఆ విషయాన్ని మరింత ప్రభావ వంతంగా అర్థం చేసుకునేలా ఉంటాయి.

ఇందులో దానధర్మాలు చేయుట గురించి, సంపదను సత్కార్యాలలో ఖర్చు చేయుటను గురించి ప్రోత్సాహము మరియు సంపదను (పిసినారితనముతో) ఆపుకుని ఉంచుకొనుట పట్ల హెచ్చరిక ఉన్నాయి.

ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం యొక్క “నిశ్చయంగా మంచితో పాటు చెడు రాదు” అనే ప్రకటన నుండి అర్థమయ్యేది ఏమిటంటే: జీవనాధారము (సంపద, ఆహారము, పోషణము మొ.) సమృధ్ధిగా ఉన్నప్పటికీ, అది అనుగ్రహము, శుభము, మంచి విషయములో భాగముగానే పరిగణించబడుతుంది. అయితే పిసినారితనం కారణంగా అది అర్హులైన వారికి చేరకుండా నిలిపి ఉంచుకోబడితే; లేదా ధర్మబద్ధం కాని దానికి విరుద్ధమైన విషయాలపై ఖర్చు చేయబడితే అపుడు అది కీడుగా, చెడుగా భావించబడుతుంది. అంతేకాకుండా అల్లాహ్ “మంచి” అని నిర్ణయించినది ఏదీ ఎన్నటికీ “చెడు” కాదు, అలాగే అల్లాహ్ “చెడు” అని నిర్ణయించినదేదీ ఎన్నటికీ “మంచి” కాదు. అయితే ఇందులో భయపడవలసిన అంశం ఏమిటంటే, “మంచి” ప్రసాదించబడిన వ్యక్తి దానిని వినియోగించే విధానాన్ని బట్టి అతనికి అది చెడు కావచ్చు.

జవాబు చెప్పడానికి, కొద్దిగా ఆలోచించవలసిన అవసరం ఉంటే, తొందరపడి సమాధానం చెప్పరాదు.

ఇమాం అత్’తైబీ ఇలా అన్నారు: “దీని నుండి నాలుగు ఉదాహరణలను వెలికి తీయవచ్చును: ఒక పశువు దానిని ఆబగా, చాలా అధికంగా తింటుంది; అలా తినడంలో అది సంతోషిస్తుంది, అది అందులో ఎంతగా మునిగిపోతుందీ అంటే దాని ఉదరపు రెండు ప్రక్కలు కూడా ఉబ్బిపోతాయి. అయినా తినడం ఆపదు; అది దానికి వినాశనాన్ని తీసుకుని వస్తుంది. మరో పశువు కూడా మొదటి దాని లాగానే తింటుంది, కానీ వ్యాధి తీవ్రమైన తర్వాత దానిని నివారించడానికి ఉపాయాలను ఆశ్రయిస్తుంది, కానీ ఆ వ్యాధి దానిని అధిగమించి చంపుతుంది. మూడవది కూడా మొదటి దాని లాగానే తింటుంది, కానీ దానికి హాని కలిగించే దానిని త్వరగా తొలగించుకోవడానికి, అది జీర్ణమయ్యే వరకు దానిని దూరంగా నెట్టడానికి ప్రయత్నిస్తుంది, అది సురక్షితంగా ఉంటుంది. మరియు నాలుగవది, అధికంగా తినదు లేదా అత్యాశకు లోనై తినదు, తన ఆకలిని సంతృప్తిపరిచేంత మరియు తన శ్వాసను నిలిపి ఉంచుకునేంత మాత్రమే తింటుంది, దానికి మాత్రమే తనను తాను పరిమితం చేస్తుకుంటుంది. మొదటిది ఒక అవిశ్వాసి యొక్క ఉదాహరణ, రెండవది ఒక పాపి యొక్క ఉదాహరణ, అతడు పాపపు పనులకు పాల్బడకుండా ఉండుటలో నిర్లక్ష్యంగా ఉంటాడు, పాపపు పనులను చేయడాన్ని ఆపడు, మరియు పశ్చాత్తాపం చెందడంపట్ల నిర్లక్ష్యంగా ఉంటాడు, అప్పటికే అది చాలా ఆలస్యం అయిపోతుంది. మూడవ ఉదాహరణ మంచి పనులను, చెడు పనులను కలగాపులగంగా ఆచరిస్తూ ఉండేవాడు. అతడు పశ్చాత్తాప పడుటలో తొందరపడతాడు, మరియు అతని పశ్చాత్తాపము అంగీకరించ బడుతుంది.

ఇబ్నుల్ మునీర్ (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా అన్నారు: “ఈ హదీథులో చాలా మంచి ఉపమానాలు ఉన్నాయి. మొదటిది: సంపదను మరియు దాని పెరుగుదలను ఒక మొక్క మరియు దాని రూపంతో పోల్చడం. రెండవది: సంపద సముపార్జన మరియు దాని మార్గాలపై శ్రద్ధ వహించే వ్యక్తిని గడ్డిపై శ్రద్ధ వహించే జంతువులతో పోల్చడం. మూడవది: సంపద పేరుకు పోవడాన్ని, దానిని తిండిపోతుతనముతో, కడుపుబ్బా తినడంతో పోల్చడం; నాలుగవది: ప్రజల హృదయాలలో సంపదకు గొప్ప విలువ ఉన్నప్పటికీ, దానిని బయటకు వెళ్ళనీయకుండా అతిశయోక్తిలా అనిపించే స్థాయికి పిసినారితనం వహించడాన్ని జంతువు మలవిసర్జన చేసిన దానితో పోల్చడం; ఇది ఒక మంచి పోలిక, షరియత్’లో పిసినారితనం వహించి సంపదను నిలిపి ఉంచుకోవడం అసహ్యంగా పరిగణించబడుతుందని ఇది తెలియజేస్తుంది. ఐదవది: దానిని (సంపదను) సేకరించడానికి, దానిని సొంతం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించని వ్యక్తి – అతడిని, సూర్యుని (నులువెచ్చని) ఎండను ఆస్వాదిస్తూ విశ్రాంతి తీసుకునే గొర్రెతో పోల్చడం. ప్రశాంతత, నెమ్మది మరియు విశ్రాంతి పరంగా చూస్తే ఇది అత్యంత ఉత్తమమైన స్థితి. ఇది దాని ప్రయోజనాలను గురించి, దాని అవగాహనను సూచిస్తుంది. ఆరవది: సంపదను సేకరించి, దానిని ధర్మబద్ధంగా ఖర్చు చేయకుండా నిలిపి ఉంచుకునే వాని మరణాన్ని, తనకు హాని కలిగించే దాని గురించి పట్టించుకోని జంతువు మరణంతో పోల్చడం. ఏడవది: సంపదను శత్రువుగా మారే అవకాశం ఉన్న సహచరుడితో పోల్చడం; డబ్బును కలిగి ఉండి దానిపై ప్రేమతో దానిని ఖర్చు చేయకుండా, పిసినారితనంతో గట్టిగా కట్టి ఉంచినట్లుగా ఆపుకుని ఉంచుకున్నపుడు, అది అర్హులైన వారికి అందకుండా చేయడంతో సమానం అవుతుంది. మరియు దాని యజమానిని శిక్షించడానికి దారితీస్తుంది. ఎనిమిదవది: సంపదను తప్పుడు మార్గాలలో, ధర్మవిరుద్ధంగా సంపాదించే వానిని ఎంత తిన్నా ఎప్పుడూ సంతృప్తి చెందని వ్యక్తితో పోల్చడం.

అస్-సింది (రహిమహుల్లాహ్) ఇలా అన్నారు: ప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం ప్రకటన ప్రకారం, రెండు విషయాలు నెరవేర్చబడాలి. మొదటిది: దానిని న్యాయంగా, ధర్మబద్ధంగా సంపాదించడం. రెండవది: దానిని సరైన మార్గాల్లో ఖర్చు చేయడం. రెండు షరతులలో ఏదైనా తప్పిపోయినప్పుడు, అది హానికరం అవుతుంది. దీనిని ఇలా కూడా చెప్పవచ్చు: ఇది రెండు పరిమితుల మధ్య సంబంధాన్ని సూచిస్తుంది, సంపాదించే వాడు, దానిని ధర్మబద్ధంగా సంపాదిస్తే తప్ప, దానిని సరైన మార్గాల్లో ఖర్చు చేయడానికి అతనికి (అల్లాహ్) సహాయం అందదు.