الشرح

Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- Kur'an-ı Kerim'i okuyan ve ondan istifade eden insanların kategorilerini şöyle açıklamıştır: Birinci sınıf: Kur'an okuyan ve ondan istifade eden Mümindir. Tadı, kokusu ve rengi güzel olan ağaç kavunu gibidir. Faydaları çoktur. Okuduğuyla amel eder ve Allah'ın kullarına fayda sağlar. İkincisi: Kur'an okumayan Mümindir. Tadı hoş, kokusu olmayan hurmaya benzer. Hurmanın tadı ve içi tatlı olduğu gibi Müminin kalbi de imanla doludur. Hurmada insanların aldığı bir koku olmadığı gibi bu Müminde de insanların dinledikleri zaman rahatladıkları huzur buldukları Kur'an tilaveti yoktur. Üçüncüsü: Kur'an okuyan münafıktır. Kalbini imanla ıslah etmediği ve Kur'an'la amel etmediği için kokusu hoş, tadı acı olan fesleğen gibidir. İnsanların önüne çıkınca Mümin gözükür. Hoş kokusu Kur'an okumasına, acı tadı da küfrüne benzer. Dördüncüsü: Kur'an okumayan münafıktır. Ebû Cehil karpuzu gibidir, kokusu yoktur ve tadı acıdır. Ebû Cehil karpuzunun kokusunun olmaması, Kur'an okumaması sebebiyle münafığın kokusunun olmamasına benzetilmiştir. Ebû Cehil karpuzunun tadının acılığı da, münafığın küfrünün acılığına benzetilmiştir. Batını (kalbi) imandan yoksundur, zahiri ise hiçbir fayda sağlamaz, hatta o zararlıdır.