الشرح

អាប់ទុលឡោះ ពិន ម៉ាស្អ៊ូទ رضي الله عنه បាននិយាយថា៖ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ដែលជាអ្នកសច្ចៈទៀងត្រង់បំផុតចំពោះពាក្យសម្តីរបស់លោក និងជាអ្នកត្រូវបានគេជឿជាក់ បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ពួកយើងថា៖ ពិតប្រាកដណាស់ ម្នាក់ៗនៃពួកអ្នកត្រូវបានគេប្រមូលផ្ដុំកំណើតនៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយរបស់ខ្លួនរយៈពេលសែសិបថ្ងៃ(ដំបូង)ជាតំណក់ទឹកកាម។ នោះគឺនៅពេលដែលបុរសរួមមេត្រីជាមួយភរិយារបស់ខ្លួន ហើយទឹកកាមរបស់បុរសត្រូវបានប្រមូលផ្តុំក្នុងស្បូនស្ត្រី។ បន្ទាប់មក វាវិវឌ្ឍន៍ក្លាយទៅជាកំណកឈាមដែលរឹងក្នុងរយៈពេលសែសិបថ្ងៃបន្ទាប់ ដែលជាដំណាក់កាលទីពីរ។ បន្ទាប់មកទៀត វាក៏វិវឌ្ឍន៍ក្លាយជាដុំសាច់មួយដុំ ដែលមានទំហំប៉ុនដុំដែលអាចទំពារបានក្នុងរយៈពេលសែសិបថ្ងៃបន្ទាប់ ដែលជាដំណាក់កាលទីពីរ។ បន្ទាប់ពីនោះមក អល់ឡោះជាម្ចាស់បានបញ្ជូនម៉ាឡាអ៊ីកាត់ម្នាក់ទៅកាន់គភ៌នោះ រួចគេក៏ផ្តុំវិញ្ញាណចូលទៅក្នុងគភ៌នោះ។ ហើយអល់ឡោះបានប្រើម៉ាឡាអ៊ីកាត់នោះឲ្យកត់ត្រានូវបួនប្រការ គឺលាភសក្ការៈរបស់គេ ថាតើពេញមួយជីវិតរបស់គេ តើគេទទួលបានឧបការគុណក្នុងបរិមាណប៉ុន្មាន? កត់ត្រានូវអាយុជីវិតរបស់គេ ថាតើគេមានជីវិតរស់នៅក្នុងលោកិយនេះរយៈពេលប៉ុន្មាន? កត់ត្រានូវទង្វើរបស់គេ ថាតើទង្វើល្អឬទង្វើអាក្រក់ ជាអ្នកសំណាងល្អ(ចូលឋានសួគ៌) ឬសំណាងអាក្រក់(ចូលឋាននរក)។ បន្ទាប់មក ណាពី ﷺ បានស្បថថា ជាការពិតណាស់ អ្នកខ្លះសាងទង្វើកុសលដែលជាទង្វើរបស់អ្នកឋានសួគ៌ ពោលគឺតាមអ្វីដែលគេបង្ហាញឲ្យមនុស្សបានឃើញ ហើយគេនៅតែបន្តបែបនេះ រហូតដល់នៅសល់តែមួយហត្ថទៀតប៉ុណ្ណោះនឹងបានចូលឋានសួគ៌ តែដោយសារគេបានកត់ត្រា និងកំណត់ឲ្យគាត់រួច គាត់ក៏ត្រឡប់ទៅធ្វើទង្វើអាក្រក់ដែលជាទង្វើអ្នកឋាននរកវិញ រួចក៏បានស្លាប់ក្នុងពេលនោះ ហើយគាត់ក៏ចូលឋាននរកទៅ ពីព្រោះលក្ខខណ្ឌក្នុងការទទួលយកទង្វើកុសល គឺគេត្រូវតែសាងទង្វើកុសលរហូត និងមិនផ្លាស់ប្តូរឡើយ។ ហើយមានអ្នកខ្លះទៀតសាងអំពើអាក្រក់ដែលជាទង្វើអ្នកឋាននរក រហូតជិតតែនឹងចូលឋាននរកទៅហើយ នៅសល់តែមួយហត្ថទៀតប៉ុណ្ណោះនឹងត្រូវចូលឋាននរក តែដោយសារគេបានកត់ត្រា និងកំណត់ឲ្យគាត់រួច គាត់ក៏ត្រឡប់ទៅធ្វើទង្វើល្អដែលជាទង្វើអ្នកឋានសួគ៌វិញ ហើយក៏បានចូលឋានសួគ៌ទៅ។