ਮੁਸਲਿਮ ਮਰਦ ਤੇ ਔਰਤ ਉੱਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਵੱਲੋਂ ਸਦਾ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਤੇ…

ਮੁਸਲਿਮ ਮਰਦ ਤੇ ਔਰਤ ਉੱਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਵੱਲੋਂ ਸਦਾ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।

"ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਫ਼ਰਮਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਕਿਹਾ:" «ਮੁਸਲਿਮ ਮਰਦ ਤੇ ਔਰਤ ਉੱਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਵੱਲੋਂ ਸਦਾ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।»

[حسن] [رواه الترمذي وأحمد]

الشرح

ਨਬੀ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮਸੀਬਤਾਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਮੰਮੂਲੀ ਗੱਲ ਹਨ ਜੋ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਆਦਮੀ ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ — ਚਾਹੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਬਿਮਾਰੀ, ਮੌਤ ਜਾਂ ਬੇਅਦਬੀ, ਜਾਂ ਮਾਲ-ਦੌਲਤ ਵਿੱਚ ਘਾਟਾ, ਨੁਕਸਾਨ ਜਾਂ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ। ਇਹ ਮਸੀਬਤਾਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨਾਲ ਮਿਲਣ, ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਹੋਵੇ।

فوائد الحديث

ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਆਪਣੀ ਮੂਮਿਨ ਬੰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹਿਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਅਤੇ ਆਫ਼ਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਕੇਵਲ ਮੁਸੀਬਤ ਹੀ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਮਾਨ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਬੰਦਾ ਸਭਰ ਕਰੇ ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਅਜਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਭਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਮਨਪਸੰਦ ਗੱਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਨਾ-ਪਸੰਦ। ਬੰਦਾ ਸਭਰ ਕਰੇ ਤਾਂ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਜੋ ਵਾਜ਼ਿਬ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਹਰਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕੇ। ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਵਾਬ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਜ਼ਾਬ ਤੋਂ ਡਰੇ।

ਉਸ ਦੇ ਫਰਮਾਣ "ਮੁਮਿਨ ਅਤੇ ਮੁਮਿਨਾ" ਵਿਚ "ਮੁਮਿਨਾ" ਦੇ ਲਫ਼ਜ਼ ਦੀ ਵਾਧੂ ਤਜ਼ਕਰਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਜੇ ਸਿਰਫ਼ "ਮੁਮਿਨ" ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਔਰਤ 'ਤੇ ਮੁਸੀਬਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਫੀ ਦੇ ਇਨਾਮ ਦੀ ਹਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਬੰਦੇ ਲਈ ਇਕ ਵਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸੀਬਤ 'ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਅਜਰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

التصنيفات

Belief in the Divine Decree and Fate, Purification of Souls