ਮੈਂ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਬੰਦਾ ਉਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੋ ਗੁੱਸਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਜੇ ਉਹ ਕਹੇ: ਅਉਜ਼ੁ…

ਮੈਂ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਬੰਦਾ ਉਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੋ ਗੁੱਸਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਜੇ ਉਹ ਕਹੇ: ਅਉਜ਼ੁ ਬਿੱਲਾਹਿ ਮਿਨਸ਼ ਸ਼ੈਤਾਨਿ

ਸੁਲੈਮਾਨ ਬਿਨ ਸੁਰਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੋ ਆਦਮੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੱਲਾਂ ਕਰਕੇ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਗਾਂ ਸੁੱਜ ਗਈਆਂ। ਤਾਂ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਮੈਂ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਬੰਦਾ ਉਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੋ ਗੁੱਸਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਜੇ ਉਹ ਕਹੇ: ਅਉਜ਼ੁ ਬਿੱਲਾਹਿ ਮਿਨਸ਼ ਸ਼ੈਤਾਨਿ (ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੋਂ), ਤਾਂ ਉਹ ਗੁੱਸਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ»।ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਖਿਆ: ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ "ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗ ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੋਂ",ਉਹ ਬੰਦਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: "ਕੀ ਮੈਂ ਪਾਗਲ ਹਾਂ؟!"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਆਦਮੀਆਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗਾਲਾਂ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਝਗੜਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਗਰਦਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਰਗਾਂ ਸੁੱਜ ਗਈਆਂ। ਤਾਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੈਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਗੱਲ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਉਹ ਕਹਿ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਗੁੱਸਾ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਜੇ ਉਹ ਕਹੇ: **ਅਉਜ਼ੁ ਬਿੱਲਾਹਿ ਮਿਨਸ਼ ਸ਼ੈਤਾਨਿ ਰਜੀਮ**, ਤਾਂ ਗੁੱਸਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ।" ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ ਕਿ "ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗੋ"। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕੀ ਮੈਂ ਪਾਗਲ ਹਾਂ?!" ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ ਪਾਗਲ ਲੋਕ ਹੀ ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗਦੇ ਹਨ।

فوائد الحديث

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਅਤੇ ਸਹੀ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਮੁਲਕ਼ੀ ਸਥਿਤੀ ਜਾਂ ਵਜ੍ਹਾ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀ।

ਗੁੱਸਾ ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੋਂ ਹੈ।

ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਰਜੀਮ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦਾ ਹੈ:

﴾ਵਾਏਮਮਾ ਯਨਜ਼ਘੰਨਾ ਕਾ ਮਿਨੱਸ਼ ਸ਼ੈਤਾਨਿ ਨਜ਼ਘੁ ਫ਼ਸਤਈਜ਼ ਬਿੱਲਾਹ﴿

﴾ (ਸੂਰਾ ਫੁਸਸੀਲਾਤ: 36)

ਅਰਥ: "ਅਤੇ ਜੇ ਸ਼ੈਤਾਨ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਜ਼ਬਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗ ਲੈ।"

ਗਾਲੀ-ਗਲੋਚ ਅਤੇ ਸ਼ਕਲਾਂ ਵਾਂਗਾਂ ਲਾਨਤ ਤੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਫਸਾਦ ਅਤੇ ਨਫਰਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਨਸੀਹਤ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵੀ ਇਸਦੇ ਫਾਇਦੇ ਲੈ ਸਕਣ।

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਗੁੱਸੇ ਤੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੁਰਾਈ ਅਤੇ ਬੇਦਿਮਾਗੀ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ﷺ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਵੇਲੇ ਗੁੱਸੇ ਹੋਂਦੇ ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀਆਂ ਹੁਰਮਤਾਂ ਲੰਘਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ "ਮਨਮੁਹਾਂ ਗੁੱਸਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਵਾਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਹੈਲ ਤਰੈ ਬੀ ਮਿਨ ਜੁਨੂਨ" ਵਾਲਾ ਬਿਆਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਇਦ ਮਿਨਾਫਿਕ਼ੀਨ (ਮੁਨਾਫਿਕ) ਜਾਂ ਜਫ਼ਾਤ ਅਰੇਬੀ (ਕਠੋਰ ਬੇਰੂਹ) ਵਿੱਚੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

التصنيفات

Blameworthy Morals, Dhikr on Special Occasions