فوائد الحديث

ਇਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ, ਇਦ-ਉਲ-ਅਜ਼ਹਾ ਅਤੇ ਅਯ੍ਯਾਮ-ਅਤ-ਤਸ਼ਰੀਕ (11, 12, 13 ਜ਼ੁਲ੍ਹਿ ਹਿਜ੍ਜਾ) ਦੇ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਣਾ ਹਰਾਮ ਹੈ,ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਿਨ ਇਦ-ਉਲ-ਅਜ਼ਹਾ ਨਾਲ ਵਾਬਸਤਾ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹਨ।ਹਾਂ, ਜਿਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਕੁਰਬਾਨੀ (ਹਦੀ) ਮਇਆਸਰ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਲਈ ਤਸ਼ਰੀਕ ਦੇ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।

ਇਬਨ ਹਜਰ ਰਹਿਮਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਦੱਸਣ ਵਿੱਚ ਹਿਕਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ —

**ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ (ਈਦ-ਉਲ-ਫ਼ਿਤਰ)** ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋਣ (ਫ਼ਸਲ) ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਤਕਮੀਲ ਨੂੰ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਇਦ ਦੇ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਨਾ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ;

**ਦੂਜੇ ਦਿਨ (ਈਦ-ਉਲ-ਅਜ਼ਹਾ)** ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਨਿਯਕਤ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਸਕ (ਕੁਰਬਾਨੀ) ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਣਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੁਦ ਏਕ ਅਿਬਾਦਤ ਹੈ।

ਖ਼ਤੀਬ ਲਈ ਮੁਸਤਾਹਬ (ਪਸੰਦੀਦਾ) ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਖੁਤਬੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਹਕਾਮ (ਇਸਲਾਮੀ ਹਕੂਮਤਾਂ) ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰੇ,

ਅਤੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਮੁਨਾਸ਼ੀਅਤ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰਖੇ।

ਕੁਰਬਾਨੀ (ਨੁਸੁਕ) ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਣਾ ਸ਼ਰਅਨ ਜਾਇਜ਼ ਤੇ ਮਸ਼ਰੂਅ (ਦੀਂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਹੋਇਆ) ਹੈ।