ਜੋ ਕੋਈ ਲਸਣ ਜਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਏ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਹੇ।

ਜੋ ਕੋਈ ਲਸਣ ਜਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਏ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਹੇ।

ਜਾਬਰ ਬਨ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਜੋ ਕੋਈ ਲਸਣ ਜਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਏ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਹੇ।،ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਰਤਨ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬੂ ਆਈ ਤਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਹਨ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਬਰਤਨ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਾਥੀ ਕੋਲ ਲੈ ਜਾਓ।" ਉਸ ਨੇ ਦੇਖ ਕੇ ਇਹ ਖਾਣਾ ਨਾਪਸੰਦ ਕੀਤਾ।ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਖਾ ਲੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੂੰ ਗੱਲਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਲਸਣ ਜਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਧਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਨਾ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਬੂ ਨਾਲ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਭਾਈਆਂ ਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਨਸੀਹਤ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਮਨਾਅ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਲਸਣ ਜਾਂ ਪਿਆਜ਼ ਖਾਣ ਤੋਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖਾਣੇ ਹਲਾਲ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਰਤਨ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਬੂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਖਾਣ ਤੋਂ ਰੁਕ ਗਏ ਅਤੇ ਬਰਤਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਾਥੀ ਕੋਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਖਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਗਿਆ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: "ਖਾ ਲੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਫਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨਾਲ ਵਾਹ-ਵਾਹ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।" ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਵੀ ਬੁਰੀਆਂ ਬੂਆਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।

فوائد الحديث

ਜੋ ਲਸਣ, ਪਿਆਜ਼ ਜਾਂ ਕੜਾ ਖਾਏ, ਉਸ ਲਈ ਮਸਜਿਦਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਮਨਾਅ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਬੂ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਮਾਜੀਆਂ ਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਤਮਾਕੂ ਦੀ ਬੂ ਆਦਿ।

ਮੰਨਾਹਟ ਦੀ ਕਾਰਣ ਬੂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਕਾਉਣ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬੂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਨਫਰਤ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਨਮਾਜ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਮਕਰੂਹ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਜਮਾਤ ਨਾ ਛੁੱਟ ਜਾਏ, ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਮਸਜਿਦ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਹਰਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦਾ ਲਸਣ ਆਦਿ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਹਰਾਮ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਬਰਾਈਲ ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ ਨਾਲ ਮੁਨਾਜਾਤ ਕਰਦੇ ਸੀ।

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਸ਼ਾਂਦਾਰ ਤਾਲੀਮ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹ Hukਮ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੱਸਦੇ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਮੁਖਾਤਬ ਹਿਕਮਤ ਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਤਸੱਲੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇ।

ਕਾਜ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਉਲਮਾ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਕਿਆਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਨਮਾਜ ਦੀਆਂ ਜਗ੍ਹਾਂ ਜਿਵੇਂ ਦੀਦ ਦੀ ਨਮਾਜ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ, ਜਨਾਜਿਆਂ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਇਬਾਦਤ ਦੀਆਂ ਜਗ੍ਹਾਂ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਲਮ, ਜ਼ਿਕਰ ਅਤੇ ਦਾਵਤਾਂ ਦੀਆਂ ਜਮਾਤਾਂ ਵੀ। ਪਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਆਦਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ।

ਉਲਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਹਦੀਸ ਤੋਂ ਇਹ ਦਲੀਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਸਣ ਆਦਿ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ — ਭਾਵੇਂ ਮਸਜਿਦ ਖਾਲੀ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ — ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਦੀਸਾਂ ਦੇ ਆਮ ਮਫ਼ਹੂਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵੀ।

التصنيفات

Virtue and Rulings of Congregational Prayer