فوائد الحديث

این حدیثی است که پیامبر صلی الله علیه وسلم از پروردگارش روایت می نمایند، و آن را حدیث قدسی یا الهی می نامند، و حدیث قدسی آن است که لفظ و معنای آن از جانب الله متعال باشد، و از ویژگی های که قرآن به آن تمایز هست در آن وجود ندارد، مانند تعبد به آن و طهارت برای آن، چالش، و اعجاز و غیره.

اجری گفته است: اهل حق، الله تعالی را به آنچه که خود را وصف نموده، به آنچه رسول الله صلی الله علیه وسلم او را وصف نموده، و به آنچه صحابه رضی الله عنهم او را وصف نموده، توصیف می کنند، و این عقیده علمایی است که متابعت نموده و بدعت ننموده اند. پایان. پس اهل سنت آنچه را که الله متعال از اسماء و صفات برای خود ثابت نموده است، بدون تحریف و تعطیل و چگونگی و مانند ثابت می کنند، و از الله متعال آنچه را او از نفس خود نفی نموده است نفی می کنند، و پیرامون مواردی که دلیلی برای اثبات و نفی نباشد سکوت می نمایند، الله متعال فرموده اند: (‌لَيْسَ ‌كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ). (هیچ چیز مانند او نیست و او شنوا و بیناست).

همراه گمان نیک به الله متعال باید عمل وجود داشته باشد، حسن بصری می گوید: مؤمن نسبت به پروردگارش گمان نیک دارد بدین جهت کار نیک انجام می دهد، و فاجر نسبت به پروردگارش گمان بد دارد بدین جهت کار بد انجام می دهد.

قرطبی می گوید: گفته شده است که: مراد از "ظن عبدي بي" یقین اجابت هنگام دعاء است، و یقین قبولی هنگام توبه است، و یقین مغفرت هنگام استغفار است، و یقین پاداش پس انجام عبادت با رعایت شرایطش و با تمسک به وعدۀ صادق آن انجام دهد، بنابراین انسان باید طوری عمل نماید و یقین بدارد که الله متعال او را می‌پذیرد و می‌بخشد؛ زیرا او چنین وعده نموده و هرگز وعده خلافی نمی کند، پس اگر باور و یا گمان کند که الله متعال آن را نمی پذیرد و سودی برایش ندارد، این یأس و ناامیدی از رحمت الله متعال بوده و از گناهان کبیره است، و هرکس بر این چنین باور بمیرد به آنچه گمان نموده واگذار می شود، چنانکه در برخی از احادیث ذکر شده است که می‌فرماید: " فليظن بي عبدي ما شاء"، «بنده ام پیرامون من هرطوری که بخواهد گمان کند»، گفت: اما گمان مغفرت با اصرار، این جهل و بی خبری محض است.

تشويق به ذکر فراوان الله متعال در نفس و با زبانت، در نفس و قلب خود از الله متعال می ترسد، عظمت و حق او را یاد می کند، اميدوار او، بزرگداشت او، دوست داشتن او، گمان نیک به او، و انجام کار خالصانه برای او را انجام می دهد، و با زبان می گوید: سبحان الله، والحمد لله، ولا إله إلا الله، والله أكبر، ولا حول ولا قوة إلا بالله.

ابن ابی جمره می گوید: هر که آن را در حال ترس ذکر کند، در امان قرارش می دهد، و یا اگر تنها باشد، او را موانست و همدمی می بخشد.

الشِّبْر: (یک وجب) فاصله بین نوک انگشت کوچک تا نوک شست زمانی که کف دست کشیده باشد، و الذراع: فاصله بین نوک انگشت میانی تا استخوان آرنج، و الباع: طول هردو بازوها و پهنای قفسه سینه انسان است؛ و آن بمقدار چهار ذراع است.