اى بندگانم، من ظلم را بر خويش حرام كرده ام و آن را هم در بين شما حرام كرده ام، پس به همديگر ظلم نكنيد

اى بندگانم، من ظلم را بر خويش حرام كرده ام و آن را هم در بين شما حرام كرده ام، پس به همديگر ظلم نكنيد

از ابو ذر رضی الله عنه روایت است: از پيامبر - صلى الله عليه و سلم - در مورد آنچه كه از پروردگارش روايت كرده، می فرماید که او فرمود: «اى بندگانم، من ظلم را بر خويش حرام كرده ام و آن را هم در بين شما حرام كرده ام، پس به همديگر ظلم نكنيد، اى بندگانم، همۀ شما گمراه هستيد مگر كسى را که من هدايت کنم، پس از من طلب هدايت كنيد تا شما را هدايت کنم، اى بندگانم همۀ شما گرسنه استيد مگر كسى كه من او را طعام دهم، پس از من طلب طعام كنيد تا شما را طعام دهم، اى بندگانم، همه شما عريان ( لخت ) هستيد مگر كسى را كه توسط لباس پوشاندم، پس از من طلب لباس كنيد تا به شما لباس دهم، اى بندگانم، شما در شب و روز گناه مى كنيد و من تمامى گناهان را مى بخشم، پس از من طلب آمرزش كنيد شما را مى آمرزم، اى بندگانم، زيان شما به من نمى رسد تا مرا زيان رسانيد، و نفع شما به من نمى رسد تا مرا يارى رسانيد، اى بندگانم، اگر اولين و آخرين شما و همه انسان ها و جنى هاى شما، مانند قلب باتقواترين مردى از شما باشند، چيزى به مُلک وپادشاهى من زياد نمى شود، اى بندگانم، اگر اولين و آخرين شما و همه انسان ها و جنى هاى شما، مانند قلب گناهکارترين مردى از شما باشند، چيزى از مُلک وپادشاهى من كم نمى شود، اى بندگانم، اگر اولين و آخرين شما و همه انسان ها و جنى هاى شما در يک مكان با هم از من طلب كنند، و خواست هر كدام از آنان را برآورده سازم چيزى از آنچه كه نزد من وجود دارد كم نمى شود مگر همانند كم شدن آب بحری كه سوزنى وارد آن شود، اى بندگانم، بطور قطعى من اعمال شما را مى شمارم (و ثبت مى كنم) سپس جزاى آنها را به شما مى دهم، پس هر كسى خيرى حاصل كرد، الله را ستايش كند، و هر كسى غير آن حاصل كرد، فقط نفس خود را ملامت كند».

[صحیح] [مسلم روایت کرده]

الشرح

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم خبر می دهد که الله متعال فرموده است : که ظلم را برای خود حرام کرده است و ظلم را در بین مخلوق خود حرام کرده است، پس هیچ کس به دیگری ستم نکند. و اینکه همه مخلوقات گمراهند از راه حق مگر به هدایت و توفیق الله متعال، و هر کسى از الله متعال آنرا بخواهد اورا توفیق می دهد و هدایتش می کند. و اینکه مردم در تمام كارها يشان به الله متعال محتاج اند، و هر کسى از الله متعال بخواهد حاجتش را برآورده می سازد، و او را کافی می شود. و اینکه آنها در شب و روز گناه می کنند و الله متعال آبروی اورا نگاه می کند وقتی بنده آمرزش بخواهد. و نمی توانند به الله متعال ضرر و یا سودی برسانند. و اينكه اگر آنان مانند قلب باتقواترين مردى از شما باشند، تقوایشان چيزى به مُلک الله متعال نمى افزايد. و یا اگر آنان مانند قلب گناهکارترين مردى از شما باشند، گناهان آنان نيز چيزى از مُلک الله متعال كم نخواهد كرد. زيرا اين بندگان در هر زمان و مكان ضعيف و نيازمند به درگاه او هستند و او غنى و منزه است. و اينكه اگر همۀ آنان؛ انس و جن، اول و آخر شان در يک مكان جمع شوند و از الله متعال درخواست كنند، و او خواست هر كدام از آنان را برآورده نماید، از آنچه كه نزد الله متعال است چيزى كم نخواهد شد؛ مگر همانند كم شدن آب بحری كه سوزنى وارد آن شود، و این از کمال غنای آن سبحان است. و اينكه الله متعال همه ى اعمال بندگان را مى شمارد، سپس روز قيامت جزايشان را مى دهد، پس هر كسى جزاى خير اعمالش را ديد ثنا و ستایش الله متعال را بخاطر توفيق عبادتش بجا بیاورد، و هر كسى جزاى شر اعمالش را ديد فقط نفس اماره خويش را ملامت كند كه او را به سوى خسارتمندى كشانده است.

فوائد الحديث

این حدیث از جمله احادیث است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از پروردگارش روایت کرده است، و آن را حدیث قدسی یا الهی می گویند، و حدیث قدسی آن حدیث است که لفظ و معنای آن از جانب پروردگار باشد، جز این که حدیث قدسی ویژگی های قرآن را ندارد؛ که آن را از دیگر اشیاء متمایز می سازد، مانند تعبد به تلاوت آن، طهارت برای آن، چالش، اعجاز و غیره.

آنچه كه براى بندگان از دانش و هدايت حاصل مى شود، به هدايت الهى و آموزش او براى انسان حاصل شده است.

هر آنچه كه بندگان از خير به دست مى آورند در نتيجه ى فضل الله متعال است، و هر آنچه كه بندگان از شر به دست مى آورند درنتيجه ى پيروى از هواى نفس آنها است.

هر كسى نيكوكارى كند، به توفيق الهى است، و جزاى او حصول فضل الهى است، پس الله را ستایش است، و هر کسى بدی کرد، جز خود را ملامت نکند.

التصنيفات

عقیده, توحید اسماء و صفات