مَا بَالُ أَقْوَامٍ قَالُوا كَذَا؟ لَكِنِّي أُصَلِّي وَأَنَامُ، وَأَصُومُ وَأُفْطِرُ، وَأَتَزَوَّجُ النِّسَاءَ، فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي».…

مَا بَالُ أَقْوَامٍ قَالُوا كَذَا؟ لَكِنِّي أُصَلِّي وَأَنَامُ، وَأَصُومُ وَأُفْطِرُ، وَأَتَزَوَّجُ النِّسَاءَ، فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي». «چرا برخی از مردم چنين سخنانی می گويند؟! من هم نماز می خوانم و هم می خوابم؛ برخی از روزها، روزه می گيرم و برخی روزها را روزه نمی گیرم، و با زنان ازدواج می کنم؛ پس هرکس از سنت من روی بگرداند، از من نيست

از انس رضی الله عنه روایت است که: عده ای از صحابه در مورد عمل رسول الله صلى الله عليه وسلم در نهان، از همسران ایشان سوال کردند؛ سپس برخی از آنها گفتند: با زنان ازدواج نمی کنیم، و برخی گفتند: دیگر گوشت نمی خوریم؛ و عده ای گفتند: دیگر بر رختخواب نمی خوابیم، چون خبر آنها به رسول الله صلی الله علیه وسلم رسید، پس از حمد و ستایش الله متعال فرمود: «مَا بَالُ أَقْوَامٍ قَالُوا كَذَا؟ لَكِنِّي أُصَلِّي وَأَنَامُ، وَأَصُومُ وَأُفْطِرُ، وَأَتَزَوَّجُ النِّسَاءَ، فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي». «چرا برخی از مردم چنين سخنانی می گويند؟! من هم نماز می خوانم و هم می خوابم؛ برخی از روزها، روزه می گيرم و برخی روزها را روزه نمی گیرم، و با زنان ازدواج می کنم؛ پس هرکس از سنت من روی بگرداند، از من نيست».

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

عده ای از صحابه به امهات المومنین مراجعه کردند و از عبادت رسول الله صلی الله علیه وسلم در نهان جویا شدند؛ اعمالی که فقط همسران ایشان از آنها اطلاع دارند، زمانی که این موضوع را جویا شده و پاسخ دریافت کردند، بنابراین گفتند: ما کجا و رسول الله صلی الله علیه وسلم کجا؟ الله گناهان گذشته و آینده ی او را آمرزیده است؟ بر خلاف کسی که نمی داند که برایش مغفرت می شود، و نیازمند مبالغه در عبادت هستند به امید این که مغفرت را دریافت نماید. بنابراین برخی از آنان گفتند: با زنان ازدواج نمی کنیم. و برخی آنان گفتند: هرگز گوشت نمی خوریم. و برخی دیگر گفتند: بر رختخواب نمی خوابیم. چنین بود که سخنان و تصمیمات شان به سمع رسول الله صلی الله علیه وسلم رسید به خشم آمده و به خطبه می ایستد و می فرماید: چرا برخی از مردم چنين سخنانی می گويند؟! به الله سوگند من پرهیزگارترین و با تقواترین شما هستم، اما من می خوابم تا برای قیام اللیل قوت دریافت کنم، و افطار می کنم تا قوت روزه گرفتن را دریافت کنم، و با زنانی ازدواج می کنم، و هرکس از سنت من روی گرداند و کمال را در چیزی دیگری ببیند، و مسیر دیگری را در پیش گیرد، از پیروان من نیست.

فوائد الحديث

محبت صحابه رضی الله عنهم برای خیر، و تمایل آنان به خیر و نیز در اقتدا از پیامبرشان صلی الله علیه وسلم.

آسانی و سهولت این شریعت، بنابر روآوری به عمل و راهنمایی پیامبرش صلی الله علیه وسلم.

خیر و برکت در پیروی از پیامبر صلی الله علیه وسلم و پیگیری از احوال شریف اوست.

نهی از تشدید در عبادات بیش از حد توان، و این حال مبتدعان است.

ابن حجر می گوید: سخت گیری در عبادت موجب کسالت و قطع اساس آن می شود، و پابندی به محض عمل به واجبات مثلاً، و ترک عبادات نفلی موجب ترجیح بیکاری، و عدم تحرک بر عبادت می شود، و بهترین امور اعتدال و میانی است.

در این حدیث تعقیب نمودن احوال بزرگان به منظور پیگیری اعمال آنان است، و در صورت عدم امکان شناخت آن از سوی مردان ممکن نباشد، استکشاف آن از طریق زنان جایز است.

این حدیث شامل موعظه، طرح مسائل علم، تبیین احکام برای اشخاص مکلف، و رفع شبهه از مجتهدان است.

امر به رفق در عبادت، با حفظ آن و نمازهای واجب و نفلی؛ تا باشد که مسلمان حقوق دیگران را در نظر بگیرد.

حدیث شامل دلیل بر فضیلت نکاح و تشویق بر آن است.

التصنيفات

رهنمایی های نبوی