**"ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਇਸਲਾਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ, ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਰੁਝਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ…

**"ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਇਸਲਾਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ, ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਰੁਝਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਝਗੜਿਆ। ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਾਨ ਤੋਂ ਪناਹ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਭਟਕਾ ਦੇਵੇ। ਤੂੰ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿੰਨ ਅਤੇ ਇਨਸ ਮਰਦੇ ਹਨ।"**

ਇਬਨ ਅਬਾਸ ਰਜ਼ਿਅੱਲਾਹੁ ਅੰਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਸਨ: "ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਲਈ ਇਸਲਾਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ, ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਰੁਝਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਝਗੜਿਆ। ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸ਼ਾਨ ਤੋਂ ਪناਹ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਭਟਕਾ ਦੇਵੇ। ਤੂੰ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿੰਨ ਅਤੇ ਇਨਸ ਮਰਦੇ ਹਨ।"

[صحيح] [متفق عليه، وهذا لفظ مسلم ورواه البخاري مختصرًا]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਦੁਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਾਮਲ ਸੀ: * **"ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਤੇਰੇ ਲਈ ਮੈਂ ਇਸਲਾਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ।"** * **"ਤੇਰੇ ਤੇ ਮੈਂ ਇਮਾਨ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਨਾਲ ਮੰਨਿਆ।"** * **"ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਮੈਂ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ, ਫ਼ੌਕਸ ਅਤੇ ਆਸਰਾ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਕੀਤਾ।"** * **"ਤੇਰੇ ਵੱਲ ਮੈਂ ਮੁੜਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਰੁਝਾਨ ਕੀਤਾ।"** * **"ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਤੋਹਮਤਾਂ ਅਤੇ ਵਾਦ-ਵਿਵਾਦ ਕੀਤਾ, ਤੇਰੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ।"** * **"ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸ਼ਾਨ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਗਲਬਤ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ।"** * **"ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਕਿ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਭਟਕਾ ਦੇਵੇ।"** * **"ਤੂੰ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਜਿੰਨ ਅਤੇ ਇਨਸ ਮਰਦੇ ਹਨ।"**

فوائد الحديث

ਹਰ ਮੰਗੀ ਗਈ ਚੀਜ਼ ਵਾਸਤੇ ਉਸਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨਾ (ਸਲਾਹ-ਸਲਾਮ, ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰੀ) ਸ਼ਰੀਅਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।

ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਪੂਰਨਤਾ ਦੇ ਸਵੀਕਾਰਤ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਯੁਕਤ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਸਾਰੀ ਮਖਲੂਕਾਤ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਵੱਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਦੁਆ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਅਪਣਾਉਣਾ ਜੋ ਸੱਚੇ ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਯਕੀਨ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਰੀਅਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।

ਅਲ-ਸੰਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਤੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ"** ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਤੂੰ ਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਪਦਾਹ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ।

التصنيفات

Prophetic Guidance on Remembering Allah, Reported Supplications