ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਸਲਿਮਾ ਔਰਤ ਜੋ ਇੱਕ ਰਾਤ ਦੀ ਸੈਰ ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਾਲੇ ਮਰਦ ਦੇ ਸਾਥ ਜਾਂਦੀ…

ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਸਲਿਮਾ ਔਰਤ ਜੋ ਇੱਕ ਰਾਤ ਦੀ ਸੈਰ ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਾਲੇ ਮਰਦ ਦੇ ਸਾਥ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ।

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਸਲਿਮਾ ਔਰਤ ਜੋ ਇੱਕ ਰਾਤ ਦੀ ਸੈਰ ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਹ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੀ ਇੱਜ਼ਤ ਵਾਲੇ ਮਰਦ ਦੇ ਸਾਥ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਵਜਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਲਈ ਰਾਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਗ਼ੈਰ-ਮੁਨਾਸਿਬ ਹੈ ਸਿਵਾਏ ਇਸਦੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਹਰਮ ਮਰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕਰੇ।

فوائد الحديث

ਇਬਨ ਹਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਬਿਨਾਂ ਮਹਰਮ ਦੇ ਔਰਤ ਦਾ ਸਫਰ ਕਰਨਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਰੇ ਮਸਾਇਲ ਵਿੱਚ ਇਜਮਾ‘ ਹੈ। ਕੁਝ ਨੇ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹਜ ਦੇ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸਲਾਮੀ ਸ਼ਰੀਅਤ ਦੀ ਪੂਰਨਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਔਰਤ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਤੇ ਇਜ਼ਤ ਦੀ ਰਾਖਵਾਲੀ ਵਾਸਤੇ ਦੀ ਲਗਨ ਨੂੰ ਇਹ ਹਿਕਮਤ ਵਾਜ਼ਹ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਰੱਖਣਾ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਸ਼ਰੀਅਤ ਅੱਗੇ ਝੁਕ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਹਦੂਦਾਂ 'ਤੇ ਰੁਕ ਜਾਵੇ।

ਔਰਤ ਦਾ **ਮਹਰਮ** ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਜਾਂ ਉਹ ਸ਼ਖ਼ਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਉਸ 'ਤੇ ਨਿਕਾਹ ਹਰਾਮ ਹੋਵੇ — ਖੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਰਜਾਅਤ (ਦੁੱਧ ਦੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀ), ਜਾਂ ਸੱਸਰਾ ਪੱਖ ਰਾਹੀਂ। ਮਹਰਮ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦਾ **ਮੁਸਲਮਾਨ, ਬਾਲਿਗ਼, ਸਮਝਦਾਰ, ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਅਤੇ ਅਮਾਨਤਦਾਰ** ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਰਮ ਦਾ ਮਕਸਦ ਔਰਤ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ, ਇੱਜ਼ਤ ਦੀ ਰਾਖੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਬੇਹਕ਼ੀ ਨੇ ਉਹ ਰਿਵਾਇਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਦੇ ਸਫਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਇਆ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ: ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਉਹ ਮਸਾਫ਼ਤ ਜਿਸਨੂੰ "ਸਫ਼ਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਔਰਤ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਖਾਵੰਦ ਜਾਂ ਮਹਰਮ ਦੇ ਮਨ੍ਹਾਂ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਉਹ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਹੋਵੇ, ਦੋ ਦਿਨ, ਇੱਕ ਦਿਨ, ਇੱਕ ਬਰੀਦ (ਕਰੀਬ 17-18 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਮਸਾਫ਼ਤ। ਇਸ ਦੀ ਦਲੀਲ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਦੀ ਮੁਤਲਕ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਜੋ ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਰਿਵਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ: **"ਕੋਈ ਔਰਤ ਮਹਰਮ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਸਫ਼ਰ ਨਾ ਕਰੇ।"**ਇਹ ਹਾਦੀਸ ਹਰ ਉਸ ਮਸਾਫ਼ਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਸਫ਼ਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਹਾਦੀਸ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸੀ।

التصنيفات

Manners and Rulings of Travel, Obligations of ‘Umrah