ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਆਇਸ਼ਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹਾ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਬਾਰਕ ਵਤਾ'ਆਲਾ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨਫਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਝਗੜਾਲੂ ਅਤੇ ਤੀਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਹੱਕ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬਹਿਸ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਜੇਕਰ ਉਹ ਸੱਚ ਲਈ ਝਗੜਦੇ ਹਨ ਵੀ ਤਾਂ ਉਹ ਝਗੜੇ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਚਲਦੇ ਹਨ, ਹੱਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕਰ ਗ਼ਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।

فوائد الحديث

ਜ਼਼ਲਮ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਨੂੰ ਸ਼ਰਈ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਦਾਲਤ ਰਾਹੀਂ ਮੰਗਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਨਿੰਦਣੀਏ ਝਗੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਝਗੜਾ ਜ਼ਬਾਨ ਦੀਆਂ ਉਹ ਬੁਰਾਈਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚ ਫੁੱਟ ਪਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਦੂਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਬਹਿਸ ਹੱਕ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਰਾਹੁਣਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਹੱਕ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉਣ, ਬਾਤਿਲ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਿਨਾਂ ਦਲੀਲ ਤੇ ਸਬੂਤ ਦੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

التصنيفات

Virtues and Manners, Blameworthy Morals