ਅਝਹਿਬਿ ਅਲ-ਬਾਸ, ਰੱਬਬ ਅਲ-ਨਾਸ, ਵਾਸ਼ਫਿ ਅੰਤਾ ਸ਼ਾਫੀ, ਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅ ਇਲਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅਕ, ਸ਼ਿਫਾਅਨ ਲਾ ਯੁਘਾਦਿਰੁ ਸਾਕਮਾਂ…

ਅਝਹਿਬਿ ਅਲ-ਬਾਸ, ਰੱਬਬ ਅਲ-ਨਾਸ, ਵਾਸ਼ਫਿ ਅੰਤਾ ਸ਼ਾਫੀ, ਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅ ਇਲਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅਕ, ਸ਼ਿਫਾਅਨ ਲਾ ਯੁਘਾਦਿਰੁ ਸਾਕਮਾਂ «ਮਰੀਜ਼ੀ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਹੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈਂ। ਤੇਰੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ। ਐਸੀ ਠੀਕ ਹੋਵੇ ਜੋ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਛੱਡੇ।

ਆਈਸ਼ਾ ਉਮੁੱਲ ਮੂਮਿਨੀਨ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਦੁਆ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਫਰਮਾਉਂਦੇ:ਅਝਹਿਬਿ ਅਲ-ਬਾਸ, ਰੱਬਬ ਅਲ-ਨਾਸ, ਵਾਸ਼ਫਿ ਅੰਤਾ ਸ਼ਾਫੀ, ਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅ ਇਲਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅਕ, ਸ਼ਿਫਾਅਨ ਲਾ ਯੁਘਾਦਿਰੁ ਸਾਕਮਾਂ «ਮਰੀਜ਼ੀ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇ, ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਹੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈਂ। ਤੇਰੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਠੀਕ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ। ਐਸੀ ਠੀਕ ਹੋਵੇ ਜੋ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਛੱਡੇ।»

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਦੁਆ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਫਰਮਾਉਂਦੇ: ਅੱਲਾਹੁੱਮਾ (ਅਜ਼ਹਿਬ) ਵਾ (ਅਜ਼ਿਲ) ਮਰੀਜ਼ੀ ਦੀ ਪੀੜਾ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ, (ਰੱਬਬ ਅਲ-ਨਾਸ) ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੱਬ, ਰਚਨਹਾਰ ਅਤੇ ਪਰਵਾਹਕਰਤਾ ਹੈ, (ਵਾਸ਼ਫਿ) ਇਸ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ, (ਅੰਤਾ) ਤੂੰ ਹੀ, ਸੁਭਾਨਕ (ਅਲ-ਸ਼ਾਫੀ) ਹੈਂ। ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਅਲ-ਸ਼ਾਫੀ ਨਾਲ ਦਾਖਿਲ ਹੋ ਕੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, (ਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅ) ਮਰੀਜ਼ ਲਈ (ਇਲਲਾ ਸ਼ਿਫਾਅਕ) ਤੇਰੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। (ਸ਼ਿਫਾਅ) ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੋ (ਲਾ ਯੁਘਾਦਿਰੁ) ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਛੱਡੇ ਅਤੇ (ਸਾਕਮਾਂ) ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਰਹੇ।

فوائد الحديث

ਅਲ-ਸ਼ਾਫੀ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਤੇ ਦਵਾਈ ਸਿਰਫ਼ ਸਬਬ ਹਨ; ਉਹ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਲਾਭ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਸਿਵਾਏ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ।

ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੱਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ।

ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਮਬਰਕ ਅਤੇ ਰਿਵਾਇਤੀ ਦੁਆ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਦੁਆ ਕਰੇ।

ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਹਿਦਾਇਤ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਅੀ ਰੂਕੀਯਾਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਰਆਨ ਅਤੇ ਅਚ੍ਛੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਨਬੀ ﷺ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰੂਕੀਯਾਹ ਕਰਦੇ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਵੀ ਰੂਕੀਯਾਹ ਕਰਦੇ।

ਇਬਨ ਹਜ਼ਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮਰੀਜ਼ ਲਈ ਸ਼ਿਫ਼ਾ ਦੀ ਦੁਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਮੁੱਦੇ ਉਠਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਕਫ਼ਾਰਾ ਅਤੇ ਸਵਾਬ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਹਾਦੀਸ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੁਆ ਇੱਕ ਇਬਾਦਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਵਾਬ ਅਤੇ ਕਫ਼ਾਰਾ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀ ਨਹੀਂ; ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਸਬਰ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੁਆ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੋ ਚੰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ: ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰਸ਼ੁਦਾ ਮੰਗ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਲਾਭ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਮਿਲਦਾ ਹੈ — ਅਤੇ ਇਹ ਸਭ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਫਜ਼ਲਤ ਹੈ।

التصنيفات

Ruqyah (Healing and Protective Supplications), Manners of Visiting the Sick