الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਸੀਹਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਦਿਲ ਕਾਂਪ ਉਠੇ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਆਂਸੂਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਆਈਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ, ਇਹ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਦਾਇਗੀ ਨਸੀਹਤ ਵਾਂਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ," ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਚਨ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਖਿਆ।ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇੱਕ ਐਸੀ ਵਸਿਯਤ ਮੰਗੀ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਠੀਕ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਵੇ। ਉਹ ਫਰਮਾਏ: "ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾਹ ਦੀ ਤੱਕਵਾ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਫਰਾਇਜ਼ ਨੂੰ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਮਨਾਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ।" ਅਤੇ ਸੁਣਨਾ ਤੇ ਮਾਨਨਾ, ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਬੇਸ਼ਰਤੀ ਜ਼ਬਤੀ ਕਰਨੀ, ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਗ਼ੈਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੁਲਾਮ ਹਾਕਮ ਬਣ ਜਾਵੇ।ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਨਕਾਰ ਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਇਤਾਅਤ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਫਿਤਨਿਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਨਾ ਹੋਵੇ।ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਵੀ ਜੀਉਗਾ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਫਰਕ-ਪੜਤਾਲ ਅਤੇ ਝਗੜੇ ਦੇਖੇਗਾ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਇਖਤਿਲਾਫ਼ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦੱਸਿਆ: ਉਹ ਹੈ ਆਪਣੀ ਸੁੰਨਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਖ਼ਲਿਫ਼ਾ-ਏ-ਰਾਸ਼ਿਦੀਨ ਮਹਦੀਨ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਨਾਲ ਟਿਕੇ ਰਹਿਣਾ — ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਬੂ ਬਕਰ ਸਿੱਦੀਕ, ਉਮਰ ਬਿਨ ਖੱਤਾਬ, ਉਸਮਾਨ ਬਿਨ ਅਫ਼ਫਾਨ ਅਤੇ ਅਲੀ ਬਿਨ ਅਬੀ ਤਾਲਿਬ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮ ਸਭ ਨੂੰ। "ਨੌਜਾਂ 'ਤੇ ਦੰਦ ਕਟਣਾ" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ ਇਸ ਸੁੰਨਤ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਪੱਕੀ ਲਗਨ ਨਾਲ ਇਸ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨਾ। ਅਤੇ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਘੜੀ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਡਰਾਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਬਿਦਅਤ ਗੁਮਰਾਹੀ ਹੈ।