لَا عَدْوَى، وَلَا طِيَرَةَ، وَيُعْجِبُنِي الْفَأْلُ» قَالَ قِيلَ: وَمَا الْفَأْلُ؟ قَالَ: «الْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ».…

لَا عَدْوَى، وَلَا طِيَرَةَ، وَيُعْجِبُنِي الْفَأْلُ» قَالَ قِيلَ: وَمَا الْفَأْلُ؟ قَالَ: «الْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ». «سرايت بيماری و نيز بدشگونی حقيقت ندارند؛ ولی به فال نيک گرفتن را می‌پسندم» گفتند: «به فال نیک گرفتن چیست؟» فرمود: «سخن نیکو

از انس بن مالک رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت است که فرمودند: «لَا عَدْوَى، وَلَا طِيَرَةَ، وَيُعْجِبُنِي الْفَأْلُ» قَالَ قِيلَ: وَمَا الْفَأْلُ؟ قَالَ: «الْكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ». «سرايت بيماری و نيز بدشگونی حقيقت ندارند؛ ولی به فال نيک گرفتن را می‌پسندم» گفتند: «به فال نیک گرفتن چیست؟» فرمود: «سخن نیکو».

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم بیان داشته‌اند که سرایت بیماری‌ها که اهل جاهلیت به آن معقتد بودند و باور داشتند که بیماری بدون تقدیر الهی به ذات خود از کسی به کسی دیگر منتقل می‌شود باطل است، و اینکه «طیره» یعنی بدشگون دانستن هر چیزی - شنیدنی باشد یا دیدنی - از قبیل پرنده باشد یا حیوان یا معلولان یا شماره ها و یا روزها و غیر آن باطل است، از آنجایی [در شوم انگاری] از طیر (پرنده) نام برده شده زیرا این نزد جاهلیت مشهور بود و اصل آن رها کردن پرنده هنگام شروع هر کاری - سفر یا تجارت یا غیر آن - بود، اگر آن پرنده به سمت راست می‌رفت فال خوب می‌گرفتند و به کارشان ادامه می‌دادند، و اگر به سمت چپ پرواز می‌کرد شوم‌انگاری می‌کردند، و از انجام کاری که می‌خواستند انجام دهند دست می‌کشیدند. سپس پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر دادند که ایشان فال نیک را می‌پسندند، و فال نیک آن است که انسان از شنیدن سخن نیک خوشحال شود، و به واسطهٔ آن به پروردگارش گمان نیک ببرد.

فوائد الحديث

توکل بر الله تعالی و اینکه خیر را جز الله کسی دیگر آورده نمی تواند، و جز الله کسی دیگر نمی توان شر از از انسان دور نماید.

نهی از تَطَیُّر یعنی اینکه شوم انگاشتن چیزی باعث شود که انسان از کاری که می‌خواست انجام بدهد دست بکشد.

فال نیک از جملهٔ تطیر که از آن نهی شده نیست بلکه نوعی حسن ظن به الله تعالی است.

همه چیز بنابر تقدیر الله عزوجل که یگانه و بی‌شریک است رخ می‌دهد.

التصنيفات

توحید الوهیت