Касаллик юқиши, қушлар билан шумланиш йўқ, фаъл эса, мени ажаблантиради», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, фаъл нима?», дейилди. «Яхши сўз», дедилар

Касаллик юқиши, қушлар билан шумланиш йўқ, фаъл эса, мени ажаблантиради», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, фаъл нима?», дейилди. «Яхши сўз», дедилар

Анас ибн Молик разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Касаллик юқиши, қушлар билан шумланиш йўқ, фаъл эса, мени ажаблантиради», дедилар. «Эй Аллоҳнинг Расули, фаъл нима?», дейилди. «Яхши сўз», дедилар».

[Тўғри матн] [Муттафақун алайҳ]

الشرح

Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам жоҳилият аҳли эътиқод қилгани каби касаллик Аллоҳнинг тақдирисиз ўзи ўтиши ботил эътиқод эканини ҳамда ушлар, ҳайвонлар, касаллик эгалари, рақамлар, кунлар ёки шу каби нарсаларни кўрганда ё эшитганда шумланиш ҳам ботил эканини хабар бердилар. Бу ҳадисда қушни зикр қилганларининг сабаби жоҳилият вақтида шу машҳур эди. Кўриниши қуйидагича: агар бир ишни, тижоратни бошламоқчи бўлса ёки сафарга чиқмоқчи бўлса, қуш учиради. Агар ўнг томонга учса, яхшилик аломати деб ҳисоблаб ишида давом этади. Агар чап томонга учса, шумланади ва ишини тўхтатади. Сўнгра Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам фаъл уларни ажаблантиришини хабар бердилар. У инсон қалбига хурсандчилик олиб кирадиган ва Раббига бўлган гумонини яхшилайдиган сўздир.

فوائد الحديث

Аллоҳга таваккул. Яхшиликни олиб келувчи ёмонликни қайтарувчи фақат Аллоҳ.

Бир нарсадан шумланиб амалдан тўхташдан қайтарилмоқда.

Фаъл қайтарилган шумланиш турига кирмайди, балки у Аллох таоло ҳақида яхши гумонда бўлишдир.

Баоча нарса елғиз Аллоҳ таоло тақдири билан амалга ошади.

التصنيفات

Улуҳият тавҳиди