يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللهِ، فَإِنِّي أَتُوبُ فِي الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ».…

يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللهِ، فَإِنِّي أَتُوبُ فِي الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ». «ای مردم به الله توبه (رجوع) کنید که من روزی صد بار به او توبه (رجوع) می کنم

از اغر رضی الله عنه که از اصحاب پیامبر صلی الله علیه وسلم بود روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ تُوبُوا إِلَى اللهِ، فَإِنِّي أَتُوبُ فِي الْيَوْمِ إِلَيْهِ مِائَةَ مَرَّةٍ». «ای مردم به الله توبه (رجوع) کنید که من روزی صد بار به او توبه (رجوع) می کنم».

[صحیح] [مسلم روایت کرده]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم مردم را به توبه و استغفار بسیار امر می کند، و از خود می گوید که روزی بیش از صد بار به درگاه الله متعال توبه می کند، در حالی که گناهان قبلی و بعدی او بخشیده شده است، و در این کمال تذلل و تعبد برای الله متعال است.

فوائد الحديث

هر کس با هر درجه و مرتبۀ از ایمان که باشد، نیازمند رجوع به سوی الله تبارک و تعالی است، و نیازمند تکمیل نفس اش به توبه است، و هر شخص در ادای حقوق الله تبارک و تعالی خالی از تقصیر و کاستی نیست: (وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ)، ای مؤمنان همگی به الله توبه و رجوع کنید.

توبه و رجوع نمودن عام است، خواه از انجام کارهای حرام و گناهان باشد، خواه از کوتاهی در واجبات باشد.

اخلاص در توبه شرط پذیرفتن توبه است، پس هر که گناهی را برای غیر الله ترک نمود، توبه کننده محسوب نمی شود.

نووی می گوید: برای توبه سه شرط است: دست برداری از گناه، پشیمانی از ارتکاب گناه، و عزم قاطع به عدم برگشت به گناه، و اگر گناه متعلق به آدمی باشد پس برای آن شرط چهارم نیز است، و آن: بازگشتاندن مظلمه برای صاحبش، و یا حصول براءت از آن.

لازم به ذکر است که استغفار پیامبر صلی الله علیه وسلم لزوماً به خاطر گناهانی نیست که مرتکب شده است، بلکه به دلیل بندگی کامل و دلبستگی کامل ایشان به ذکر الله متعال، و اعلام او از بزرگی حق الله متعال و کوتاهی بنده در شکرگزاری از نعمت های او است، و این کار از باب تشریع برای امت بعد از او است، وغیره احکام دیگر.

التصنيفات

فضیلت های ذکر, رهنمایی رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد ذکر