مَا جَلَسَ قَوْمٌ مَجْلِسًا لَمْ يَذْكُرُوا اللَّهَ فِيهِ وَلَمْ يُصَلُّوا عَلَى نَبِيِّهِمْ إِلاَّ كَانَ عَلَيْهِمْ تِرَةً، فَإِنْ شَاءَ عَذَّبَهُمْ وَإِنْ…

مَا جَلَسَ قَوْمٌ مَجْلِسًا لَمْ يَذْكُرُوا اللَّهَ فِيهِ وَلَمْ يُصَلُّوا عَلَى نَبِيِّهِمْ إِلاَّ كَانَ عَلَيْهِمْ تِرَةً، فَإِنْ شَاءَ عَذَّبَهُمْ وَإِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُمْ». «هیچ قومی نیست که در جایی گردهم بنشینند و ذکر و یادی الله متعال در آن ننمایند و بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود نفرستند مگر اینکه همین مجلس باعث حسرت آنها در روز قیامت خواهد بود، اگر الله بخواهد آنان را عذاب می دهد و اگر بخواهد آنان را می آمرزد

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «مَا جَلَسَ قَوْمٌ مَجْلِسًا لَمْ يَذْكُرُوا اللَّهَ فِيهِ وَلَمْ يُصَلُّوا عَلَى نَبِيِّهِمْ إِلاَّ كَانَ عَلَيْهِمْ تِرَةً، فَإِنْ شَاءَ عَذَّبَهُمْ وَإِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُمْ». «هیچ قومی نیست که در جایی گردهم بنشینند و ذکر و یادی الله متعال در آن ننمایند و بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود نفرستند مگر اینکه همین مجلس باعث حسرت آنها در روز قیامت خواهد بود، اگر الله بخواهد آنان را عذاب می دهد و اگر بخواهد آنان را می آمرزد».

[صحیح]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم در غفلت از ذکر الله متعال برحذر می دارد، این که هیچ قومی نیست که در جایی گردهم بنشینند و ذکر و یادی الله متعال در آن ننمایند و بر پیامبر صلی الله علیه وسلم درود نفرستند مگر اینکه همین مجلس باعث حسرت، پشیمانی، خسارت و نقصان آنان در روز قیامت خواهد بود، پس اگر الله متعال بخواهد توسط گناهان قبلی و کوتاهی های بعدی آنان را عذاب می دهد، و اگر بخواهد آنان را از روی فضل و مهربانی می آمرزد.

فوائد الحديث

تشویق به ذکر و برتری آن.

برتریت مجالسی که در آن ذکر الله متعال و ذکر رسول او صلی الله علیه وسلم باشد، و مجالسی که شامل آن نباشد، مجالس شقاوت و نا مبارک برای اهل مجلس در روز قیامت خواهد بود.

هشدار مذکور در مورد غفلت از ذکر الله متعال، منحصر به مجالس نیست، بلکه در مورد غیر مجالس نیز صدق می کند، نووی می گوید: «کسی که در جایی نشسته باشد، ترک کردن آن قبل از ذکر الله متعال مکروه است.

حسرت و پشیمانی که در قیامت برایشان پیش می آید: یا با از دست دادن اجر و ثواب به خاطر عدم بهره گیری از وقت در طاعت الله متعال، و یا به خاطر گناه و عقوبت جهت خرج وقت در معصیت الله متعال می باشد.

این هشدار برای سهل انگاری در امور مباح است، پس برای مجالس حرام که در آن غیبت و نمیمت و غیره باشد چگونه خواهد بود؟!

التصنيفات

اذکار مطلق