ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਅਲਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ 'ਤੇ ਦੁਰੂਦ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦੇ,…

ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਅਲਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ 'ਤੇ ਦੁਰੂਦ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੈਠਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਸਰਤ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਾਲੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਅਲਲਾਹ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਵੇ।

ਅਰਥਾਤ: ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੂੰ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸੁਣੇ... ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਅਲਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ 'ਤੇ ਦੁਰੂਦ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੈਠਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਸਰਤ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਾਲੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਅਲਲਾਹ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਵੇ।

[صحيح] [رواه أبو داود والترمذي والنسائي في الكبرى]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਅਲਲਾਹ ਦੇ ਜਿਕਰ ਤੋਂ ਗਾਫ਼ਲ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਗਾਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਅਲਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਬੀ ﷺ 'ਤੇ ਦੁਰੂਦ ਨਾ ਭੇਜਣ, ਤਾਂ ਉਹ ਬੈਠਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਹਸਰਤ, ਨਦਾਮਤ, ਘਾਟ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਅਲਲਾਹ, ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੋਤਾਹੀਆਂ ਦੀ ਬਿਨਾ 'ਤੇ, ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਦੇਵੇ, ਜਾਂ ਆਪਣੀ ਫ਼ਜ਼ਲ ਅਤੇ ਰਹਿਮਤ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਵੇ।

فوائد الحديث

ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਜਿਕਰ ਦੀ ਤਰਗੀਬ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ।

ਉਹ ਬੈਠਕਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦਾ ਜਿਕਰ ਅਤੇ ਨਬੀ ﷺ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵੱਡੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਹੜੀਆਂ ਬੈਠਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਅਤੇ ਹਸਰਤ ਦਾ ਸਬਬ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।

ਅਲਲਾਹ ਦੇ ਜਿਕਰ ਤੋਂ ਗਾਫ਼ਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜੋ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਬੈਠਕਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਹਰ ਥਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਮਾਮ ਨਵਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ: ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਉਤੇ ਬੈਠਕ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਲਈ ਉਥੋਂ ਉਠਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਉਥੋਂ ਜਾਣਾ ਮਕਰੂਹ (ਨਾਪਸੰਦੀਦਾ) ਹੈ।

ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਜੋ ਹਸਰਤ ਹੋਏਗੀ, ਉਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੋਏਗੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਕਤ ਨੂੰ ਅਲਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਕੇ ਸਵਾਬ ਅਤੇ ਅਜਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਗਵਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਾਂ ਇਸ ਕਰਕੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਅਲਲਾਹ ਦੀ ਨਾਫਰਮਾਨੀ ਵਿੱਚ ਲਾ ਕੇ ਗੁਨਾਹ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਬ ਦਾ ਹਕਦਾਰ ਬਣਾਇਆ।

ਜੇ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੈਠਕਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕੇਵਲ ਮੁਬਾਹ (ਨੂੰਹ) ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ ਗਾਫ਼ਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਸੋਚੋ ਉਹ ਬੈਠਕਾਂ ਜਿੱਥੇ ਗੀਬਤ, ਚੁਗਲਖੋਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਨਾਹ ਵਾਲੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਹਸਰਤ ਕਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਹੋਏਗੀ!

التصنيفات

Timeless Dhikr