الشرح

این حدیث از احادیثی است که بر فضیلت جمع شدن برای ذکر و یاد الله متعال دلالت دارد؛ چنانکه ابوسعید خدری از معاویه رضی الله عنهما روایت می کند که معاویه بر مجلسی در مسجد وارد شد و علت جمع شدن شان را جویا شد؛ آنها در پاسخ گفتند: ذکر و یاد الله می کنیم. پس آنها را سوگند می دهد که جز ذکر و یاد الله چیز دیگری آنها را گرد هم جمع نکرده و باعث این مجلس نشده است؛ و آنها سوگند یاد می کنند که هدفی جز این نبوده است؛ سپس معاویه به آنها می گوید: من از روی بدبینی و شک و تردید در صداقت و راستی شما سوگندتان ندادم، بلکه از این جهت چنین کردم که باری رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیدم که بر عده ای وارد شد؛ و در ادامه وضعیت مشابهی را بیان می کند. و به آنها خبر می دهد که الله متعال نزد ملائکه به آنها مباهات می کند؛ اما این جمع شدن برای ذکر و یاد خداوند چنین نبوده که یک صدا و همزمان ذکر خاصی را بخوانند؛ بلکه ذکر و یاد هر چیزی را مد نظر داشتند که آنها را به یاد الله بیندازد؛ و این در قالب پند و اندرز و ذکر و یا به یاد آوردن نعمت های خداوند متعال بر آنها بوده است؛ از جمله نعمت اسلام که به آنها ارزانی داشته است و همچنین سلامتی و تندرستی و امنیت و موارد مشابهی که به آنها بخشیده است؛ و ذکر و یاد نعمت الهی از مصادیق ذکر الله عزوجل می باشد و این دلیلی بر فضل همنشینی برای گفتگو در مورد نعمت های الهی می باشد.