خلیلم مرا به سه چیز سفارش نمود: روزه گرفتن سه روز از هر ماه و دو رکعت نماز ضُحیٰ و اینکه پیش از خواب نماز وترم را ادا کنم

خلیلم مرا به سه چیز سفارش نمود: روزه گرفتن سه روز از هر ماه و دو رکعت نماز ضُحیٰ و اینکه پیش از خواب نماز وترم را ادا کنم

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که می‌گوید: «خلیلم مرا به سه چیز سفارش نمود: روزه گرفتن سه روز از هر ماه و دو رکعت نماز ضُحیٰ و اینکه پیش از خواب نماز وترم را ادا کنم».

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

ابوهریره رضی الله عنه خبر می‌دهد که یار و محبوبش پیامبر صلی الله علیه وسلم او را به سه خصلت توصیه نموده است: نخست: روزه گرفتن سه روز از هر ماه. دوم: دو رکعت نماز ضحی در هر روز. سوم: ادای نماز وتر پیش از خواب؛ و این برای کسی است که بیم آن دارد آخر شب بیدار نشود.

فوائد الحديث

مختلف بودن توصیه‌های پیامبر صلی الله علیه وسلم به اصحابش، بر اساس آگاهی پیامبر صلی الله علیه وسلم از احوال و شرایط اصحاب بود و اینکه چه توصیه‌ای مناسب هریک از آنان است. چنانکه برای قوی توصیهٔ جهاد مناسب است و برای عابد توصیهٔ عبادت و برای عالم توصیهٔ علم و به همین ترتیب.

ابن حجر عسقلانی دربارهٔ «روزه گرفتن سه روز از هر ماه» می‌گوید: «چنانکه به نظر می‌رسد منظور از آن روزهای بیض است یعنی روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه هجری».

ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «این بیانگر مستحب بودن انجام وتر پیش از خواب است و این در حق کسی است که مطمئن نیست [در پایان شب] بیدار خواهد شد».

اهمیت این اعمال سه‌گانه؛ به دلیل توصیه‌ی پیامبر صلی الله علیه وسلم به آنها برای تعدادی از صحابه.

ابن دقیق العید دربارهٔ «دو رکعت ضُحیٰ» می‌گوید: «شاید ذکر کمترین رکعت برای تاکید بر انجام آن باشد و این دال بر مستحب بودن نماز ضحی است و اینکه کمترین مقدارش دو رکعت است».

وقت نماز ضُحیٰ (چاشت): تقریبا یک ربع ساعت پس از طلوع خورشید آغاز می‌شود و تا حدود ده دقیقه پیش از نماز ظهر ادامه می‌یابد. تعداد کمترین رکعات این نماز، دو رکعت است و دربارهٔ حداکثر تعداد رکعات آن اختلاف کرده‌اند. چنانکه گفته شده: هشت رکعت؛ و گفته شده: حدی برای حداکثر آن نیست.

وقت وتر: از بعدِ نماز عشاء تا طلوع فجر. کمترین رکعات آن یک رکعت است و بیشترینش یازده رکعت.

التصنيفات

روزه مستحب